တူရကီကို F-16 ဂျက်တိုက်လေယာဉ်တွေလွှဲပြောင်းပေးမယ်လို့ အမေရိကန်ထပ်လောင်းအတည်ပြု
PUBLISHED - February 21, 2023
နိုင်ငံတကာ၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁
အမေရိကန်အစိုးရအနေနဲ့ တူရကီနိုင်ငံကို F-16 ဂျက်တိုက်လေယာဉ်တွေ လွှဲပြောင်းပေးမယ်ဆိုတာ အမေရိ ကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးအန်တိုနီဘလင်ကန်က ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၀ ရက်နေ့က ထပ်လောင်းအတည်ပြုပြော ကြားလိုက်ပါတယ်။
အမေရိကန်လွှတ်တော်အမတ်တွေအနေနဲ့ တူရကီနိုင်ငံ F-16 ဂျက်တိုက်လေယာဉ်တွေ ဝယ်ယူခွင့်ရရှိရေး ထောက်ခံမယ့်ကိစ္စကို ဆွီဒင်နိုင်ငံနေတိုးအဖွဲ့ဝင်အဖြစ်လျှောက်ထားမှုကို တူရကီနိုင်ငံရဲ့ကန့်ကွက်မှုအပေါ် ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းပေးရေး အပေါ်မှာ အခြေမခံသင့်ဘူးလို့ တူရကီနိုင်ငံက ပြောဆိုနေတဲ့ကြားထဲက နိုင်ငံခြား ရေးဝန်ကြီးဘလင်ကန်က အခုလိုပြောဆိုလိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။
တူရကီနိုင်ငံက ၎င်းတို့လေတပ်ရဲ့သက်တမ်းရင့် တိုက်လေယာဉ်တွေကို အစားထိုးဖို့အတွက် ခေတ်မီအဆင့် မြှင့်တင်ထားတဲ့ F-16 ဂျက်တိုက်လေယာဉ်သစ်တွေကို ဝယ်ယူချင်နေပေမဲ့ အဲဒီလိုအရောင်းအဝယ်ကိစ္စတွေ အတွက် အမေရိကန်ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်ရဲ့ခွင့်ပြုချက်လိုအပ်ပါတယ်။
“သမ္မတဂျိုးဘိုင်ဒန်အစိုးရဟာ တူရကီနိုင်ငံအတွက် လက်ရှိရှိပြီးသား F-16 ဂျက်တိုက်လေယာဉ်တွေ အဆင့်မြှင့် တင်ဖို့အတွက်ရော နောက်ထပ် F-16 ဂျက်တိုက်လေယာဉ်အသစ်တွေထပ်မံရောင်းချပေးဖို့ရော ပြတ်ပြတ်သား သားထောက်ခံပါတယ်။” လို့ ဘလင်ကန်က ပြောပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ ဘယ်အချိန်မှာ ခွင့်ပြုချက်ရရှိပြီး ဘယ်အချိန်မှာ တိုက်လေယာဉ်တွေပို့ဆောင်ပေးမယ်ဆိုတာကိုတော့ ဘလင်ကန်က အသေးစိတ်မပြောပါဘူး။
ဘလင်ကန်ရဲ့တူရကီခရီးစဉ်ဟာ အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးအနေနဲ့ တူရကီ-ဆီးရီးယား ငလျင်မလှုပ်ခင် က စီစဉ်ထားခဲ့တဲ့ ပထမဦးဆုံးခရီးစဉ်ဖြစ်ပါတယ်။
ဖေဖော်ဝါရီလ ၆ ရက်နေ့က တူရကီနဲ့ ဆီးရီးယားမှာ ရစ်ချ် တာစကေး ၇.၈ ရှိတဲ့ ငလျင်လှုပ်ခတ်ခဲ့ရာ နှစ်နိုင်ငံပေါင်း လူဦးရေ ၄၅,၀၀၀ ဝန်းကျင်သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။
အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဟာ တူရကီသမ္မတရီဆက်တေယစ်အာဒိုဂန်နဲ့ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၀ ရက်နေ့ ညနေပိုင်းမှာတွေ့ဆုံဖို့ စီစဉ်ထားပါတယ်။
လတ်တလောနှစ်များအတွင်း တူရကီနိုင်ငံနဲ့ ဆက်ဆံရေးအဆင်မပြေဖြစ်နေတဲ့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုဟာ ဖင်လန်နဲ့ ဆွီဒင်နိုင်ငံတို့ နေတိုးအဖွဲ့ဝင်အဖြစ်လျှောက်ထားရာမှာ တူရကီနိုင်ငံက ထောက်ခံဖို့အတွက် တူရကီ ကို ကြိုးစားဖျောင်းဖျလျက်ရှိပါတယ်။
ဖင်လန်နဲ့ ဆွီဒင်နိုင်ငံဟာ စစ်ရေးအရဘက်မလိုက်နိုင်ငံတွေအဖြစ် နှစ်ပေါင်းများစွာရပ်တည်လာခဲ့ရ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် ရုရှားနိုင်ငံက ယူကရိန်းကိုကျူးကျော်တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီးနောက်မှာ အမေရိကန်ဦးဆောင်တဲ့ နေတိုးအဖွဲ့ကို အဖွဲ့ဝင် ခွင့်လျှောက်ထားခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ ဆွီဒင်နိုင်ငံဟာ တူရကီက အကြမ်းဖက်အဖွဲ့လို့သတ်မှတ်ထားတဲ့ ကာဒစ်တိုက်ခိုက်ရေးသမားတွေကို လက်ခံထားတယ်လို့စွပ်စွဲထားပြီး ဆွီဒင်ရဲ့နေတိုးအဖွဲ့ဝင်လျှောက်ထားခွင့်ကို တူရကီက လက်မခံဘဲ ကန့်ကွက် ခဲ့ပါတယ်။
F-16 ဂျက်တိုက်လေယာဉ်တွေဝယ်ယူရေး ထောက်ခံမယ့်ကိစ္စကို အသုံးချဖို့ကြိုးစားလာတာမှန်သမျှကို ကန့် ကွက်ကြောင်း တူရကီနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မက်ဗ်လပ်တ်ကာဗူဆိုဂလူက ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၀ ရက်နေ့က ပြော ပါတယ်။
“F-16 ဂျက်တိုက်လေယာဉ်တွေဝယ်ယူရေးထောက်ခံမယ့်ကိစ္စအတွက် ဆွီဒင်နဲ့ ဖင်လန် နေတိုးအဖွဲ့ဝင်အဖြစ် လျှောက်ထားတာကို လက်ခံရမယ်ဆိုတာ မမှန်ကန်ပါဘူး။ ဒီကိစ္စနှစ်ရပ်ဟာ သီးခြားစီစဉ်းစားရမယ့် ကိစ္စတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ကို အကျပ်မကိုင်သင့်ဘူး။” လို့ ၎င်းက ပြောပါတယ်။
တူရကီနိုင်ငံငလျင်ဘေးအတွက် အကူအညီပေးရေးအစီအစဉ်နဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဘလင်ကန်ဟာ တူရကီနိုင်ငံတောင်ပိုင်း Incirlik လေတပ်အခြေစိုက်စခန်းကို တနင်္ဂနွေနေ့ (ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၉ ရက်) က ဆိုက် ရောက်လာပါတယ်။
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုဟာ တူရကီ-ဆီးရီးယား ငလျင်ဘေးအတွက် လက်ရှိအချိန်မှာ ဒေါ်လာ ၁၈၅ သန်းလှူဒါန်းထားတယ်လို့ သိရပါတယ်။
Ref: US Reaffirms Pledge to Deliver Jets to Turkey
#PeopleMedia
(unicode)
တူရကီကို F-16 ဂကြျတိုကျလယောဉျတှလှေှဲပွောငျးပေးမယျလို့ အမရေိကနျထပျလောငျးအတညျပွု
………………………………………………….
နိုငျငံတကာ၊ ဖဖေောျဝါရီ ၂၁
အမရေိကနျအစိုးရအနနေဲ့ တူရကီနိုငျငံကို F-16 ဂကြျတိုကျလယောဉျတှေ လှှဲပွောငျးပေးမယျဆိုတာ အမရေိ ကနျနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးအနျတိုနီဘလငျကနျက ဖဖေောျဝါရီလ ၂၀ ရကျနေ့က ထပျလောငျးအတညျပွုပွော ကွားလိုကျပါတယျ။
အမရေိကနျလှှတျတောျအမတျတှအေနနေဲ့ တူရကီနိုငျငံ F-16 ဂကြျတိုကျလယောဉျတှေ ဝယျယူခှင့ျရရှိရေး ထောကျခံမယ့ျကိစ်စကို ဆှီဒငျနိုငျငံနတေိုးအဖှဲ့ဝငျအဖွဈလြှောကျထားမှုကို တူရကီနိုငျငံရဲ့ကန့ျကှကျမှုအပေါျ ပွနျလညျရုပျသိမျးပေးရေး အပေါျမှာ အခွမေခံသင့ျဘူးလို့ တူရကီနိုငျငံက ပွောဆိုနတေဲ့ကွားထဲက နိုငျငံခွား ရေးဝနျကွီးဘလငျကနျက အခုလိုပွောဆိုလိုကျတာဖွဈပါတယျ။
တူရကီနိုငျငံက ၎င်းငျးတို့လတေပျရဲ့သကျတမျးရင့ျ တိုကျလယောဉျတှကေို အစားထိုးဖို့အတှကျ ခတျေမီအဆင့ျ မွှင့ျတငျထားတဲ့ F-16 ဂကြျတိုကျလယောဉျသဈတှကေို ဝယျယူခငြျနပေမေဲ့ အဲဒီလိုအရောငျးအဝယျကိစ်စတှေ အတှကျ အမရေိကနျကှနျဂရကျလှှတျတောျရဲ့ခှင့ျပွုခကြျလိုအပျပါတယျ။
“သမ်မတဂြိုးဘိုငျဒနျအစိုးရဟာ တူရကီနိုငျငံအတှကျ လကျရှိရှိပွီးသား F-16 ဂကြျတိုကျလယောဉျတှေ အဆင့ျမွှင့ျ တငျဖို့အတှကျရော နောကျထပျ F-16 ဂကြျတိုကျလယောဉျအသဈတှထေပျမံရောငျးခပြေးဖို့ရော ပွတျပွတျသား သားထောကျခံပါတယျ။” လို့ ဘလငျကနျက ပွောပါတယျ။
ဒါပမေဲ့ ဘယျအခြိနျမှာ ခှင့ျပွုခကြျရရှိပွီး ဘယျအခြိနျမှာ တိုကျလယောဉျတှပေို့ဆောငျပေးမယျဆိုတာကိုတော့ ဘလငျကနျက အသေးစိတျမပွောပါဘူး။
ဘလငျကနျရဲ့တူရကီခရီးစဉျဟာ အမရေိကနျနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးအနနေဲ့ တူရကီ-ဆီးရီးယား ငလငြျမလှုပျခငျ က စီစဉျထားခဲ့တဲ့ ပထမဦးဆုံးခရီးစဉျဖွဈပါတယျ။
ဖဖေောျဝါရီလ ၆ ရကျနေ့က တူရကီနဲ့ ဆီးရီးယားမှာ ရဈခြျ တာစကေး ၇.၈ ရှိတဲ့ ငလငြျလှုပျခတျခဲ့ရာ နှဈနိုငျငံပေါငျး လူဦးရေ ၄၅,၀၀၀ ဝနျးကငြျသဆေုံးခဲ့ပါတယျ။
အမရေိကနျနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဟာ တူရကီသမ်မတရီဆကျတယေဈအာဒိုဂနျနဲ့ ဖဖေောျဝါရီလ ၂၀ ရကျနေ့ ညနပေိုငျးမှာတှေ့ဆုံဖို့ စီစဉျထားပါတယျ။
လတျတလောနှဈမြားအတှငျး တူရကီနိုငျငံနဲ့ ဆကျဆံရေးအဆငျမပွဖွေဈနတေဲ့ အမရေိကနျပွညျထောငျစုဟာ ဖငျလနျနဲ့ ဆှီဒငျနိုငျငံတို့ နတေိုးအဖှဲ့ဝငျအဖွဈလြှောကျထားရာမှာ တူရကီနိုငျငံက ထောကျခံဖို့အတှကျ တူရကီ ကို ကွိုးစားဖြောငျးဖလြကြျရှိပါတယျ။
ဖငျလနျနဲ့ ဆှီဒငျနိုငျငံဟာ စဈရေးအရဘကျမလိုကျနိုငျငံတှအေဖွဈ နှဈပေါငျးမြားစှာရပျတညျလာခဲ့ရ ပွီးခဲ့တဲ့နှဈ ရုရှားနိုငျငံက ယူကရိနျးကိုကြူးကြောျတိုကျခိုကျခဲ့ပွီးနောကျမှာ အမရေိကနျဦးဆောငျတဲ့ နတေိုးအဖှဲ့ကို အဖှဲ့ဝငျ ခှင့ျလြှောကျထားခဲ့တာဖွဈပါတယျ။
ဒါပမေဲ့ ဆှီဒငျနိုငျငံဟာ တူရကီက အကွမျးဖကျအဖှဲ့လို့သတျမှတျထားတဲ့ ကာဒဈတိုကျခိုကျရေးသမားတှကေို လကျခံထားတယျလို့စှပျစှဲထားပွီး ဆှီဒငျရဲ့နတေိုးအဖှဲ့ဝငျလြှောကျထားခှင့ျကို တူရကီက လကျမခံဘဲ ကန့ျကှကျ ခဲ့ပါတယျ။
F-16 ဂကြျတိုကျလယောဉျတှဝေယျယူရေး ထောကျခံမယ့ျကိစ်စကို အသုံးခဖြို့ကွိုးစားလာတာမှနျသမြှကို ကန့ျ ကှကျကွောငျး တူရကီနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး မကျဗျလပျတျကာဗူဆိုဂလူက ဖဖေောျဝါရီလ ၂၀ ရကျနေ့က ပွော ပါတယျ။
“F-16 ဂကြျတိုကျလယောဉျတှဝေယျယူရေးထောကျခံမယ့ျကိစ်စအတှကျ ဆှီဒငျနဲ့ ဖငျလနျ နတေိုးအဖှဲ့ဝငျအဖွဈ လြှောကျထားတာကို လကျခံရမယျဆိုတာ မမှနျကနျပါဘူး။ ဒီကိစ်စနှဈရပျဟာ သီးခွားစီစဉျးစားရမယ့ျ ကိစ်စတှေ ဖွဈပါတယျ။ ကြှနျတောျတို့ကို အကပြျမကိုငျသင့ျဘူး။” လို့ ၎င်းငျးက ပွောပါတယျ။
တူရကီနိုငျငံငလငြျဘေးအတှကျ အကူအညီပေးရေးအစီအစဉျနဲ့ အမရေိကနျနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဘလငျကနျဟာ တူရကီနိုငျငံတောငျပိုငျး Incirlik လတေပျအခွစေိုကျစခနျးကို တနငျ်ဂနှနေေ့ (ဖဖေောျဝါရီလ ၁၉ ရကျ) က ဆိုကျ ရောကျလာပါတယျ။
အမရေိကနျပွညျထောငျစုဟာ တူရကီ-ဆီးရီးယား ငလငြျဘေးအတှကျ လကျရှိအခြိနျမှာ ဒေါျလာ ၁၈၅ သနျးလှူဒါနျးထားတယျလို့ သိရပါတယျ။
Ref: US Reaffirms Pledge to Deliver Jets to Turkey
#PeopleMedia