ကမၻာကို ႏွလံုးနာေစခဲ့ေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္

PUBLISHED - September 23, 2019

ေဖာ္ျပပါ အေၾကာင္းအရာမ်ားသည္ အေမရိကန္သမၼတေဟာင္း ဘားရက္ အိုဘားမား၏ ဒုတိယ အမ်ိဳးသားလံုျခံဳေရးအၾကံေပးျဖစ္သူ ဘင္ ရိုစ့္မွ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေၾကာင္း သံုးသပ္ေရးသားထားေသာ The FINANCIAL REVIEW ပါ “How Aung San Suu Kyi broke the world’s hearts” ေဆာင္းပါးမွ ေကာက္ႏုတ္ခ်က္မ်ားသာျဖစ္ပါသည္။ အျပည့္အစံုကို ေဖာ္ျပပါ လင့္ခ္တြင္ ၀င္ေရာက္ဖတ္ရႈႏိုင္ပါသည္။
https://www.afr.com/…/how-aung-san-suu-kyi-broke-the-world-…

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ကၽြန္ေတာ္ပထမဦးဆံုး အၾကိမ္ေတြ႕ဆံုခဲ့စဥ္က သူက ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြအမ်ားၾကီးေပးခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလမွာ ရန္ကုန္က တကၠသိုလ္ရိပ္သာလမ္း အိမ္အမွတ္ ၅၄ က သူ႕ရဲ႕ေနအိမ္မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ေတြ႕ဆံုခဲ့ပါတယ္။……

—-ဒီေတြ႕ဆံုမႈဟာ သမိုင္း၀င္ပုဂၢိဳလ္သုံးဦးအတြက္ သမိုင္း၀င္ေတြ႕ဆံုမႈတစ္ခုလည္းျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အိုဘားမား ဟာ ဒုတိယအၾကိမ္ ေရြးေကာက္ပြဲကို အႏုိင္ရခါစျဖစ္သလို အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီးျဖစ္လာတဲ့ ကလင္တန္ကလည္း ကိုယ္တိုင္သမၼတေနရာကို ၀င္ေရာက္အေရြးခံဖို႕အတြက္ ျပင္ဆင္လ်က္ရွိေနပါတယ္။……………..

———–သူ႕ရဲ႕ ေနအိမ္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သူ႕ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးပါတီ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္အေနနဲ႕ လႊတ္ေတာ္မွာ ေဆာင္ရြက္ေနတာေတြ၊ တပ္မေတာ္နဲ႕စိန္ေခၚမႈ၊ လႊတ္ေတာ္လုပ္ငန္းစဥ္အေသးစိတ္ကိုေလ့လာမႈ စတဲ့ သူတည္ေဆာက္ခ်င္တယ္ဆိုတဲ့ ဒီမိုကေရစီလုပ္ငန္းေတြနဲ႕ ပတ္သတ္ျပီး ဂုဏ္ယူ၀င့္ၾကြားစြာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။………………………

———- ဒါေပမယ့္ သူ႕အေနနဲ႕ အထင္ကရပုဂၢိဳလ္တစ္ေယာက္ျဖစ္လာဖို႕အတြက္ စိတ္မ၀င္စားေၾကာင္းနဲ႕ သူဟာ ႏုိင္ငံေရးသမားတစ္ေယာက္သာျဖစ္ေၾကာင္း အိုဘားမားကို ျဗိတိန္ေလယူေလသိမ္းနဲ႕ အခိုင္အမာေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။…………………..

—————
ျမန္မာအမ်ားစုဟာ ေတာင္အာရွႏြယ္ဖြားေတြကို မုန္းတီးၾကျပီး အခုလိုမုန္းတီးရတဲ့ အေၾကာင္းအရင္ းတစ္ခုကေတာ့ ျဗိတိန္က ျမန္မာႏုိင္ငံကို အိႏၵိယရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုအေနနဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့စဥ္က အိႏၵိယလူမ်ိဳးေတြကို အာဏာပိုင္ေတြေနရာေတြထားရွိခဲ့လို႕ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ျပီး ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျမန္မာအမ်ားစုဟာ အာဖဂန္နစၥတန္နဲ႕ အင္ဒိုနီးရွားႏုိင္ငံတို႕လိုအျဖစ္မ်ိဳးနဲ႕ ၾကံဳေတြ႕မွာကို စိုးရိမ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က အာဖဂန္နစၥတန္နဲ႕ အင္ဒိုနီးရွားႏုိင္ငံတို႕မွာ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်ႏိုင္ငံရဲ႕ အေထာက္အပံ့နဲ႕ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြေမာင္းထုတ္ခံခဲ့ရပါတယ္။ (ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကလည္း သူကိုယ္တိုင္အခုလို စိုးရိမ္မႈရွိခဲ့တဲ့ အေၾကာင္း ကၽြန္ေတာ့္ကို ေျပာပါတယ္။)……………………..

…. ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႕ အလုပ္တြဲလုပ္ဖူးတဲ့ အေနာက္ႏုိင္ငံသံတမန္တစ္ဦးက “ သူက ဂုဏ္ျပဳခ်ီးေျမွာက္မႈနဲ႕ ဆုတံဆိပ္ေတြကို သေဘာက်ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ဆံုးေတာ့ သူကလြဲရင္ အားလံုးမွားေနတယ္လို႕ ထင္တာပါပဲ” လို႕ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ေျပာခဲ့ဖူးပါတယ္။………….

…………. အိုဘားမားအစိုးရလက္ထက္မွာ လက္ေထာက္ အမ်ိဳးသားလံုျခံဳေရးအၾကံေပးတစ္ေယာက္အေနနဲ႕ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ ၈ ႏွစ္တာ ကာလအတြင္း ေနရာစံုမွာ အၾကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာေတြ႕ဆံုခဲ့ဖူးပါတယ္။……

—- သူ႕ကို ကၽြန္ေတာ္ျမင္မိတာက အေတြးအေခၚသမား၊တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ၊ႏုိင္ငံေရးသမား နဲ႕ ေသြးေအးေအးနဲ႕ လက္ေတြ႕ဆန္တဲ့သူတစ္ေယာက္ပါ။…………………….

….. “ ဒုတိယေျမာက္ ဗမာ့ေတာ္လွန္ေရးလို႕ သူအျမဲေျပာတယ္,” လို႕ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႕ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ အေရးအခင္းမွာ ကူညီမီးစာထိုးေပးခဲ့တာကို ရည္ညႊန္းျပီး သံအမတ္ မစ္ရွဲက ကၽြန္ေတာ္ကိုေျပာပါတယ္။ “ အခု သူက အာဏာရေနျပီ, ဆိုေတာ့ ဘာအဓိပၸါယ္ရခဲ့လဲ? ဒါေတြအားလံုးက ဘာလဲ?……………………

“ ညဖက္ဆို ကၽြန္မ အိမ္ေအာက္ဆင္းျပီး လမ္းေလွ်ာက္ရင္း အေဖ့ဓာတ္ပံုကို ေမာ့ၾကည့္ပါတယ္။ အေဖနဲ႕ အရမ္းနီးစပ္ေနသလိုခံစားရတယ္…. အေဖနဲ႕ ကၽြန္မ သူတို႕ကို ရင္ဆိုင္မယ္ အေဖ” လို႕ အခုလို ခြန္အားေတြရွိေစဖို႕ သူ႕အေဖရဲ႕အေရးပါမႈကို တစ္ခါက ေျပာျပခဲ့ဖူးပါတယ္။………………….

—-လတ္တေလာ ဦးသိန္းစိန္နဲ႕ ပတ္သတ္ျပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မေက်နပ္တာေတြကို ျမန္မာႏုိင္ငံအေျခစိုက္ ႏုိင္ငံေရးေလ့လာသံုးသပ္သူ ရစ္ခ်က္ေဟာေဆးက ကၽြန္ေတာ္ကို ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။ “ ဦးသိန္းစိန္က သူလုပ္ဖို႕ ရည္ရြယ္ထားတဲ့အရာေတြ အားလံုးကို လုပ္ေနခဲ့တယ္။ သူက အေနာက္ႏုိင္ငံေတြနဲ႕ ျပန္ျပီး နီးစပ္ေစခဲ့သူ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအားလံုးကို လုပ္ကိုင္ခဲ့သူ ျဖစ္လာေတာ့မလို႕ပါ။ ေနာက္ေတာ့ ဦးသိန္းစိန္က ဒါေတြကို လုပ္ျပီး ေထာက္ခံမႈအမ်ားအျပားရရွိခဲ့တာကို သူေတြ႕ခဲ့ပါတယ္”…………….

………… ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႕ ကၽြန္ေတာ္ေတြ႕ဆံုခဲ့ရာမွာ အိုဘားမားအစိုးရအေနနဲ႕ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရးကို ေထာက္ခံေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း၊ အရပ္သားအုပ္ခ်ဳပ္ေရးကိုေျပာင္းလဲႏုိင္ဖို႕ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္မႈေတြကိုလည္း ေထာက္ခံေၾကာင္းေျပာျပခဲ့ပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြနဲ႕ ေရွ႕ဆက္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြဟာ အေရးၾကီးေၾကာင္းနဲ႕ ဘဂၤ ါလီအေရးအတြက္ အေမရိကန္က စိုးရိမ္မႈရွိေနေၾကာင္းလည္း ကၽြန္ေတာ္ အေလးအနက္ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။—–

—“ ဒါေတြကို ကၽြန္မတို႕ ေဆာင္ရြက္မွာပါ။ ဒါေပမယ့္ ပထမဦးဆံုး ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ရမွာပါ။” လို႕ သူကေျပာပါတယ္။ သူ႕အတြက္ေတာ့ လူ႕အခြင့္အေရးဆိုင္ရာတိုးတက္မႈဟာ သူရဲ႕ အဓိကအစီအစဥ္နဲ႕ ခြဲျခားလို႕မရခဲ့ပါဘူး။ “ ဒီမိုကေရစီမရရင္ ကၽြန္မတို႕မွာ လူ႕အခြင့္အေရးဆိုတာ မရွိႏုိင္ပါဘူး” လို႕ သူက ေျပာပါတယ္။——

—သူက ေဒါသၾကီးျပီးေတာ့ ေခါင္းမာတယ္။ သူ႕ရဲ႕ တိက်မႈအားနည္းခ်က္ဟာ သူ႕ရဲ႕ အေတြးအေခၚကို အပ္ေၾကာင္းထပ္ေနတဲ့ အေတြးအေခၚျဖစ္ေစႏုိင္ျပီး တပါးသူေတြ သူ႕အေပၚယံုၾကည္မႈရွိလာေစျပီး သူ႕ရဲ႕ ကိစၥေတြဟာ တပါးသူေတြအတြက္ သူတို႕ကိစၥလို႕ ခံစားရေစပါတယ္လို႕ ကၽြန္ေတာ္ထင္ပါတယ္။

Ref; How Aung San Suu Kyi broke the world’s hearts