• Follow Us on

Home တိုင်းပြည်မရှိတဲ့ သံတမန်များ

တိုင်းပြည်မရှိတဲ့ သံတမန်များ

Share this post

ဘဝအတွက်အနေအထိုင်ကျဉ်းကျပ်သောကာလအတွင်း ဦးကျော်မိုးထွန်းပြုလုပ်ခဲ့သော Hunger Games စတိုင် လက်သုံးချောင်းထောင်အလေးပြုခဲ့ခြင်းမှာ လုံးဝဥဿုံမှန်ကန်ခဲ့သည်တော့ မဟုတ်ပေ။ နောက်ပိုင်းတွင် ၎င်း၏သမီးက ၎င်းအားအပြစ်တင်ခဲ့သည်။ သူ လက်သုံးချောင်းထောင်ခဲ့စဉ်ကာလက ယင်းလက်သုံးချောင်းမှာ အတူတကွပေါင်းစည်းနေထိုင်ခြင်း၊ ခွဲခွာမှုမဟုတ်ခြင်းဆိုသည့် အဓိပ္ပာယ်သက်ရောက်ကြောင်း သူမက ထောက် ပြပြောဆိုခဲ့သည်။

 

အကြိမ်ကြိမ်ပြင်ဆင်ထားသောထုတ်ပြန်ကြေညာချက်ကို စိုးရွံ့တုန်လှုပ်စွာငုံ့ကြည့်လိုက်ပြီး သူစကားပြောနေစဉ် စကားလုံးများထွက်ပေါ်လာသည့်သူ့အသံမှာ တုန်ယင်အက်ကွဲနေပေသည်။

 

လွန်ခဲ့သည့်ငါးလက ဦးကျော်မိုးထွန်း ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခုချခဲ့သည်။ ယင်းဆုံးဖြတ်ချက်မှာ သူနှင့် သူ့မိသားစု ဘဝကို ပြောင်းပြန်လန်သွားစေမည့်ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြစ်သည်။ ယင်းဆုံးဖြတ်ချက်ကြောင့် သူ့အလုပ်အကိုင်တင်မ က သူ့လွတ်လပ်မှုပါ ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။

 

ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာကုလသမဂ္ဂအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်ဦးကျော်မိုးထွန်းသည် ၎င်းနိုင်ငံတွင် အစောပိုင်းကာလကဖြစ်ပွားခဲ့သော စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို လူသိရှင်ကြားပြစ်တင်ရှုတ်ချခဲ့သည်။

 

“ပြည်သူအတွက်၊ ပြည်သူကရွေးချယ်ထားတဲ့၊ ပြည်သူ့အစိုးရအတွက် ကျွန်တော်တို့ ဆက်လက်တိုက်ပွဲဝင်ရပါ လိမ့်မယ်” ဟု ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံမစတင်မီ ၎င်းကပြောဆိုခဲ့သည်။

 

“နှစ်ပတ်၊ သုံးပတ်လောက်အကြာမှာ ဆန္ဒပြပြည်သူတွေဟာ မောပန်းနွမ်းနယ်နေကြပြီ။ ဆန္ဒပြပွဲတွေဆက် လက်ဖြစ်ပွားအောင် ကျွန်တော်တို့ တစ်နည်းနည်းနဲ့ အစပျိုးထိန်းသိမ်းထားဖို့လိုပါတယ်” ဟု ၎င်းက ကျွန်တော့် ကိုပြောပါသည်။

နိုင်ငံရပ်ခြားတွင်တာဝန်ကျနေသော ဦးကျော်မိုးထွန်း၏လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်သံတမန် အယောက် ၂၀ ကလည်း ၎င်းတို့၏ရာထူးတာဝန်များကိုစွန့်လွှတ်ပြီး စစ်အာဏာသိမ်းမှုကိုဆန့်ကျင်ရန် ဦးကျော်မိုးထွန်း၏လှုပ်ရှားမှုတွင် ပူးပေါင်းပါဝင်လာကြပါသည် (ပြည်တွင်းရှိ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနတွင်တာဝန်ထမ်းဆောင်နေကြသောဝန်ထမ်း ၁၀၀ ကျော်ကလည်း ပူးပေါင်းပါဝင်လာကြပါသည်။)။ ဦးကျော်မိုးထွန်းနှင့် အခြားကိုယ်စားလှယ်တို့၏ အခြေအ နေမှာ သောင်မတင်ရေမကျအခြေအနေမျိုးတွင်ရောက်ရှိနေပါသည်။

 

ဦးကျော်မိုးထွန်းတို့၏ အလုပ်အကိုင်များ၊ အသက်မွေးကျောင်းအလုပ်များကို ဖြုတ်ချဖယ်ရှားပစ်ပြီး ၎င်းတို့ကို တရားဝင်ပြန်လည်ခေါ်ယူခဲ့သည်။ သို့သော် မြန်မာအစိုးရသစ်ကိုဆန့်ကျင်ခဲ့သည့် ၎င်းတို့၏ရွေးချယ်မှုအတွက်  နောက်ဆက်တွဲအကျိုးဆက်များကို ကြောက်ရွံ့သဖြင့် ၎င်းတို့အနေဖြင့် ပြည်တော်မပြန်နိုင်ဖြစ်ခဲ့ရလေသည်။

 

စစ်အစိုးရ၏ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကပ်ရောဂါ စီမံခန့်ခွဲမှုအလွဲအမှားများက အာဏာသိမ်းစစ်အစိုးရကြောင့်ဖြစ်ပွားခဲ့ သည့် မတည်ငြိမ်မှုများကို ပိုဆိုးရွားလာစေသည့်အတွက် နိုင်ငံခြားမှနေ၍ ပြည်တွင်းအပြောင်းအလဲအတွက် တွန်းအားပေးရာတွင် တွေ့ရှိရသည့်ကန့်ကတ်ချက်များနှင့် နပန်းလုံးရင်း ဟိုးအဝေးမှ ကာကွယ်နိုင်သောရောဂါ ဖြစ်ပွားနေမှုကို သံတမန်များမှာ စောင့်ကြည့်နေရလေသည်။

 

အာဏာသိမ်းပြီး ခြောက်လအကြာ တနင်္ဂနွေနေ့တွင် အာဏာသိမ်းစစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင် လှိုင်သည် နောက်ကြောင်းပြန်လှည့်မည့်ပုံ၊ နောင်တရမည့်ပုံမပြဘဲ သူ့ကိုယ်သူဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ်ခန့်အပ်ကာ အိမ်စောင့်အစိုးရအဖြစ်ကြေညာခဲ့ပြီး ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ရွေးကောက်ပွဲအသစ် ကျင်းပပေးမည်ဖြစ်ကြောင်းပြော ဆိုခဲ့သည်။ လွန်ခဲ့သည့်နှစ်ကရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ကို ဖျက်သိမ်းကြောင်း စစ်တပ်ကကြေညာခဲ့သည်။

 

နွေဦးကာလပြီးကတည်းက ဝါရှင်တန်ဒီစီရှိ မြန်မာသံရုံးတွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသော မြန်မာသံတမန်များ မှာ ၎င်းတို့၏နိုင်ငံကူးလက်မှတ်များကို တရားမဝင်တော့ကြောင်းကြေညာခံလိုက်ရပြီး ၎င်းတို့အစိုးရပိုင်အ ဆောက်အအုံများမှ ၎င်းတို့ကိုမောင်းထုတ်ခံလိုက်ရသည်။ ၎င်းတို့၏ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု စရိတ်စက များနှင့် ဆဲလ်ဖုန်း ဝန်ဆောင်မှုများကိုလည်း ဖြတ်တောက်ခဲ့လေသည်။

 

ဆန္ဒပြရာတွင် ဦးဆောင်ပါဝင်ခဲ့သည့်အတွက် ဦးကျော်မိုးထွန်းကို နိုင်ငံတော်သစ္စာဖောက်မှုဖြင့် တရားစွဲဆိုခဲ့ပြီး နောက် စစ်အစိုးရက ဦးကျော်မိုးထွန်းအား ပြစ်မှုကျူးလွန်ရာတိုင်းပြည်သို့ ပြန်လည်လွှဲအပ်ပေးရန် ကုလသမဂ္ဂ ထံ တောင်းဆိုခဲ့သည်။ (အဆိုပါတောင်းဆိုမှုကို ကုလသမဂ္ဂက သဘောတူဆောင်ရွက်ခြင်းမရှိပေ။)

 

မိခင်တိုင်းပြည်သို့ပြန်လည်ဝင်ရောက်ရန် ဆန္ဒမရှိသည့် မြန်မာသံတမန်များသည် စစ်အစိုးရ၏ဆန့်ကျင်၍ စင်ပြိုင်ဖွဲ့စည်းထားသည့် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) ပုံရိပ်ကိုမြှင့်တင်နိုင်ရေး အတွက် NUG အစိုးရကို ကူညီရန် ၎င်းတို့၏ကျွမ်းကျင်မှုများကို ပြောင်းလဲအသုံးချခဲ့သည်။ သာဓကအနေဖြင့် ဦးကျော်မိုးထွန်းသည် ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာမြန်မာကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ဆက်လက်အလုပ်လုပ်ကိုင်လျက်ရှိပြီး ၎င်းနေအိမ်အနီး ဗဟို ပန်းခြံအစွန်ဘက်ရှိ မြန်မာအစိုးရပိုင်ခြောက်ထပ်တိုက်ဆီသို့ နေ့စဉ်ရုံးတက်သွားလာလေ့ရှိပါသည်။

 

စစ်အစိုးရကိုယ်စားလှယ်များက အဆိုပါရုံးခန်းဥပမာမှထွက်ခွာသွားရန် ၎င်းထံသတိပေးစာအများအပြားပေးပို့ခဲ့ သော်လည်း ၎င်းအနေဖြင့် လိုက်နာဆောင်ရွက်ခြင်းမရှိကြောင်း ဦးကျော်မိုးထွန်းကပြောသည်။ ဤပြဿနာမှာ ယခုနှစ်အတွင်း အလျင်အမြန်ဖြေရှင်းရမည့် ပြဿနာတစ်ရပ်ဖြစ်လာခဲ့သည်။ အာဏာသိမ်းစစ်အစိုးရထံမှ ကိုယ် စားလှယ်ကိုလက်ခံမည်လား ဦးကျော်မိုးထွန်းကိုဆက်လက်ထောက်ခံသွားမည်လားဆိုသည်ကို ဆွေးနွေးရန် ကုသမဂ္ဂ credentials committee က ယခုနှစ်စက်တင်ဘာလအတွင်း အငြင်းပွားဖွယ်ရာဆွေးနွေးပွဲတစ်ခုကို ကျင်းပသွားမည်ဖြစ်ပါသည်။

 

ကုလသမဂ္ဂကိုယ်စားလှယ်ရာထူးသည် ဂုဏ်သတင်းကြီးလှသောကြောင့် နိုင်ငံများရှိအစိုးရများသည် ၎င်းတို့နိုင် ငံမှ အကောင်းဆုံးနှင့် အတော်ဆုံးပုဂ္ဂိုလ်များကိုရွေးချယ်စေလွှတ်လေ့ရှိကြောင်း ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့အား သုတေ သနပြုလုပ်နေသော ဆက်တန်ဟောလ်တက္ကသိုလ်၊ သံတမန်ဆက်ဆံရေးနှင့် နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးဌာန၏ ခေတ္တတက္ကသိုလ်မဟာဌာနမှူးနှင့် တွဲဖက်ပါမောက္ခဖြစ်သော ကောင့်တ်နေးစမစ်တ်က ပြောသည်။ ကောင့်တ် နေးစမစ်တ်က တတိယအကြိမ်မြောက်ကုသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ်ဖြစ်ခဲ့သူ ဦးသန့်ကို ကိုးကားပြောဆိုခဲ့သည်။

 

၁၉၉၃ ခုနှစ်တွင် စတင်တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သော ဦးကျော်မိုးထွန်းသည် မြန်မာနိုင်ငံ၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန တွင် ကာလကြာမြင့်စွာတာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူဖြစ်ပြီး အောင်မြင်ကျော်ကြားသောဂျီနီဗာခရီးစဉ်အပြီးတွင်နယူး ယောက်မြို့သို့ပြောင်းရွှေ့လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ သို့နှင့်တိုင် ၎င်း၏အလုပ်အကိုင်ခရီးလမ်းမှာ ဖြောင့်ဖြောင့်တန်း တန်းလျှောက်လှမ်းခဲ့ရသည်တော့ မဟုတ်ပေ။ ရန်ကုန်မြို့တွင် တက်ရောက်သင်ကြားခဲ့ရသော ၎င်း၏ပညာရေး မှာ ၁၉၈၈ ခုနှစ် အရေးအခင်းကြောင့်ပျက်စီးခဲ့ရသည်။ ထိုစဉ်ကကျောင်းသားခေါင်းဆောင်များနှင့် တက်ကြွ လှုပ်ရှားသူများ၏မိန့်ခွန်းပေါင်းများစွာကိုနားထောင်ခဲ့ရသော်လည်း ဦးကျော်မိုးထွန်းအနေဖြင့် မိဘများ၏ဆန္ဒ အရ ဆန္ဒပြပွဲများတွင်ပါဝင်ခြင်းမှ ရှောင်ရှားခဲ့သည်။

 

ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ပိတ်လိုက်သည့်အချိန်တွင် သူသည် မလေးရှားနိုင်ငံရှိစက်ရုံတစ်ခုတွင်သွားရောက်အလုပ် လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။ ထိုစက်ရုံမှာ ကားအင်ဂျင်အဲကွန်းများ၊ ရေခဲသေတ္တာများထုတ်လုပ်သည့်စက်ရုံဖြစ်သည်။ ၎င်း နောက် စင်္ကာပူအခြေစိုက်သင်္ဘောတစ်စီးပေါ်သို့တက်ခဲ့သည်။ “ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပြောရရင် အဲဒီသင်္ဘောက တရားမဝင်ပစ္စည်းတွေမှောင်ခိုတင်နေတဲ့ မှောင်ခိုသင်္ဘောဗျ။ တယ်လီဗေးရှင်းတွေ၊ VCR တွေနဲ့ တစ်ပတ်ရစ် ကားတွေကို ကမ္ဘောဒီးယား၊ ထိုင်းနဲ့ ဗီယက်နမ်ဘက်ကိုပို့တာပေါ့” ဟု ၎င်းကပြောသည်။ ၎င်းလုပ်ငန်းတွင်လည်း ကြာရှည်လုပ်ကိုင်ခြင်းမရှိဘဲ နုတ်ထွက်ခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်းတွင် ပညာရေးကိုဆုံးခန်းတိုင်အောင်လေ့လာဆည်းပူးပြီး နောက် သံတမန်တစ်ယောက်ဖြစ်လာခဲ့သည်။

 

သို့သော် ကာလရှည်ကြာအလုပ်လုပ်ကိုင်ခဲ့ခြင်းအားဖြင့် ဦးကျော်မိုးထွန်းကို ဒီမိုကရက်လိုလားသူတစ်ယောက် အဖြစ်ခေါ်ဆိုရန်မှာ အပြစ်အနာအဆာတချို့ရှိနေပါသည်။ သူသည် စစ်ဗိုလ်ချုပ်များဦးဆောင်ခဲ့သည့် အစိုးရများ ကို ကာကွယ်ပြောဆိုခြင်း၊ ထောက်ခံပြောဆိုခြင်းများ ပြုလုပ်ခဲ့သလို လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများကိုလည်း မှေးမှိန်သေးသိမ်အောင်ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။ ဤသမိုင်းမှာ စိတ်မသက်သာစရာကာလများဖြစ်ပါသည်။ ဥပမာ အားဖြင့် ရိုဟင်ဂျာများကိုနိုင်ငံသားအဖြစ်အသိအမှတ်မပြုသောယခင်အစိုးရအား ပြင်းပြင်းထန်ထန်ဝေဖန်ခဲ့ သည့် အမေရိကန်လွှတ်တော်အမတ်များက ဦးကျော်မိုးထွန်းအား ပြင်းထန်စွာဝေဖန်ခဲ့ပါသည်။

 

စာရေးသူနှင့် စကားပြောနေစဉ်အတွင်း ဦးကျော်မိုးထွန်းသည် စစ်အာဏာသိမ်းအစိုးရအား အစိုးရဟုခေါ်ဝေါ် သုံးစွဲရန် စကားစလိုက်သည်တွင် ၎င်း၏ခန္ဓာကိုယ်တောင့်တင်းသွားပြီး အစိုးရအစား “အကြမ်းဖက်သမားများ” နှင့် “လူသတ်စစ်တပ်” ဟု ပြောဆိုသွားသည်။ “ဘာ့ကြောင့်လဲဆိုတော့ သူတို့ ရက်စက်ယုတ်မာမှုတွေ ကျူးလွန် ခဲ့တဲ့နည်းလမ်းဟာ အဓိပ္ပာယ်မဲ့ပြီး လူစိတ်ကင်းမဲ့တဲ့လုပ်ရပ်ပဲဖြစ်တယ်” ဟု ၎င်းကဆိုသည်။ လူဦးရေ ၉၀၀ ကျော် အသတ်ခံရပြီး ထောင်ပေါင်းများစွာ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံထားရသည်ဟုသိရသည်။ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံ ထားရစဉ်ကာလအတွင်း ညှင်းပန်းနှိပ်စက်ခံရသည့်သတင်းများလည်းကြားရပါသည်။

 

သို့သော် ဤနည်းလမ်းများမှာ စစ်တပ်၏နည်းဗျူဟာအသစ်မဟုတ်ပါ။ တပ်မတော်ဟုလူသိများသည့် စစ်တပ် သည် ၂၀၁၀ ခုနှစ်မတိုင်မီအထိ လူနည်းစုတိုင်းရင်းသားဒေသများတွင် အကြမ်းဖက်လူသတ်မှုများကျူးလွန်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံကိုအုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနဝန်ထမ်းတစ်ယောက်အနေဖြင့် ဦးကျော်မိုးထွန်းသည် တပ်မ တော်ဘက်က ကာကွယ်ပြောဆိုခဲ့ပါသည်။

 

စာရေးသူက သူ့ဘဝအလှည့်အပြောင်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး မေးမြန်းကြည့်ရာ “၎င်းအနေဖြင့် နောင်တရမိတာတွေ ရှိ ကြောင်း” ပြောဆိုပြီး ချက်ချင်းဆိုသလို ဖုံးဖုံးဖိဖိ ပြန်လည်ပြောဆိုခဲ့ပါသည်။ ၎င်းအနေဖြင့် အရပ်ဘက်ဝန်ထမ်း တစ်ဦးဖြစ်ပြီး “အစိုးရချမှတ်ထားသည့် မူဝါဒကို လိုက်နာဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း” ပြောဆိုပါသည်။ ဦး ကျော်မိုးထွန်းသည် ယခင်က ရွေးကောက်ခံမဟုတ်သောအစိုးရလက်ထက်တွင်တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့လင့်ကစား လက်ရှိအာဏာသိမ်းစစ်အစိုးရမှာ ပြည်သူရွေးကောက်ထားသောအစိုးရမဟုတ်သည့်အတွက် ၎င်းတို့၏အမိန့်ကို မနာခံသည်မှာ မှန်ကန်၍ တရားမျှတကြောင်းပြောဆိုပါသည်။

 

လက်ရှိအချိန်တွင် တပ်မတော်ကလူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုနှင့်ရင်ဆိုင်နေရသော ရိုဟင်ဂျာများကိုတိုက်ခိုက်မှုများ နှင့်ပတ်သက်၍မေးမြန်းရာတွင် “ရက်စက်ကြမ်းကြုပ်မှုအဆင့်ဘယ်လောက်ရှိတယ်ဆိုတာ ကျွန်တော်တို့ တ ကယ်မသိပါဘူး” ဟု ၎င်းကဖြေသော်လည်း ၎င်း၏ပြောဆိုမှုကိုယုံကြည်ရန် ခက်ခဲပါသည်။ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့ အစည်းများ၊ နိုင်ငံခြားအစိုးရများနှင့် ဂျာနယ်လစ်များထံမှ အစီရင်ခံစာများက လူနည်းစုရင်ဆိုင်နေရသည့် ရက် စက်ကြမ်းကြုပ်မှုအဆင့်ကို အသေးစိတ်ဖော်ပြထားပြီးဖြစ်ပါသည်။ စစ်တပ်၏ မှားယွင်းသောလုပ်ရပ်များကို ထုတ်ဖော်ပြီး စုံစမ်းစစ်ဆေးရန်ကြိုးပမ်းမှုအားကူညီဆောင်ရွက်ရမည့်အစား ယခင်အစိုးရသည် ဂျာနယ်လစ်များ၊  ကုလသမဂ္ဂအရာရှိများအား ရိုဟင်ဂျာထောင်ပေါင်းများစွာ မောင်းထုတ်ခံရသည့်နယ်မြေသို့ လွတ်လပ်စွာ ဝင် ရောက်သွားလာခွင့်ကို ပိတ်ပင်ခဲ့ပါသည်။

 

ထိုစဉ်ကနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးအဖြစ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပါသည်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစု ကြည်သည် ရိုဟင်ဂျာများသတ်ဖြတ်မှုအကြောင်းရေးသားခဲ့သည့် ပူလစ်ဇာဆုရရှိခဲ့သော ရိုက်တာဂျာနယ်လစ် နှစ်ဦး၏နောက်ကွယ်တွင်ရပ်တည်ခဲ့သော်လည်း လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုဖြင့်စွပ်စွဲခံနေရသော တပ်မတော်ကို သည်ဟိတ်မြို့၌ သွားရောက်ကာကွယ်ချေပခဲ့ပါသည်။

 

အရပ်သားအစိုးရအနေဖြင့် စစ်တပ်ကိုဆန့်ကျင်ပြီး ကိုင်တွယ်ထိန်းသိမ်းဆောင်ရွက်ဖို့ဆိုတာ လုံးဝမဖြစ်နိုင် ကြောင်းပြောဆိုရင်း ယင်းပြဿနာများမှာ စစ်တပ်၏အုပ်ချုပ်မှုအောက်မှ သီးသန့်ပြဿနာများဖြစ်ကြောင်း ဦးကျော်မိုးထွန်းကပြောသည်။ အရပ်သားအစိုးရ (NLD အစိုးရ) အာဏာပြန်လည်ရရှိပါက ရိုဟင်ဂျာများကို ခွဲခြားဆက်ဆံရာတွင် အသုံးပြုထားသည့် နိုင်ငံသားဥပဒေဖျက်သိမ်းရေးအတွက် အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရ၏ စီမံချက်များကို ၎င်းအနေဖြင့် အပြည့်အဝထောက်ခံကြောင်း ဦးကျော်မိုးထွန်းက ပြောသည်။

 

ဦးကျော်မိုးထွန်းနှင့်စကားပြောဆိုပြီး ရက်အနည်းငယ်အကြာတွင် အခြားမြန်မာသံတမန်လေးဦးနှင့် စာရေးသူ တို့ဆုံတေ့ွခဲ့ပါသည်။ ၎င်းတို့လေးဦးမှာ စစ်အာဏသိမ်းမှုနောင်ပိုင်းတွင် ၎င်းတို့သံအမတ်ရာထူးကိုစွန့်လွှတ်ခဲ့ပြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းလို အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရအားထောက်ခံကြသူများဖြစ်ပါသည်။

 

၎င်းတို့အနေဖြင့် လက်ရှိအချိန်တွင် အလုပ်အကိုင်ရော နေစရာအိမ်ပါမရှိကြောင်း အပျက်သဘောကို ဟာသ နှော၍ မေရီလင်းပြည်နယ်၊ ဆေးဗားလ်စပရင်းရှိ ကော်ဖီဆိုင်တစ်ဆိုင်တွင် စာရေးသူအားပြောဆိုခဲ့ပါသည်။ စစ်အာဏာသိမ်းမည့်အလားအလာရှိသည်ကို ကြိုတင်သိမြင်နေသော်လည်း အရှက်မရှိသော ပြောင်းလဲမှုမှာ စိတ်မချမ်းမြေ့ဖွယ်ရာရွံမုန်းဖွယ်အတိအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိနေဆဲဖြစ်ပါသည်။ ပြည်ပနိုင်ငံများတွင် ရောက်ရှိ နေသော မြန်မာသံတမန်များမှာ ၎င်းတို့မည်သို့ခရီးဆက်ရမည်ကို အပြင်းအထန်ဆွေးနွေးနေကြပါသည်။

 

“အဲဒီအချိန်က ကျွန်မတို့ကိုယ်ကျွန်မတို့ သိပ်မုန်းတာပဲ။ ကျွန်မတို့က အာဏသိမ်းစစ်အစိုးရကို ကိုယ်စားပြုနေ တာကိုး” ဟု ယခင်ကတယ်လီဗေးရှင်းသတင်းထောက်တစ်ဦးဖြစ်ခဲ့ဖူးပြီး ဝါရှင်တန်ဒီစီ သံရုံးတွင် တာဝန်ကျခဲ့ သည့် သက်ထားမြရီစန်းကပြောသည်။ ဝါရှင်တန်ဒီစီ သံရုံးတွင် တာဝန်ချထားခြင်းခံရသည်မှာ သူမအတွက် ပထမဦးဆုံး နိုင်ငံရပ်ခြားတွင် သံတမန်ဝန်ထမ်းအဖြစ်တာဝန်ချထားမှုခံရခြင်းပင်ဖြစ်သည်။

 

ကမ္ဘာတစ်ဝန်းမှ ဦးကျော်မိုးထွန်းနှင့် အခြာသံတမန်ဝန်ထမ်းများမှာ ပုံမှန်မဟုတ်သောပြဿနာများနှင့်ရင်ဆိုင် နေရကြောင်း ကာနက်ဂျီမယ်လွန်တက္ကသိုလ်မှ စစ်အာဏာသိမ်းမှုဆိုင်ရာကျွမ်းကျင်သူ ဂျွန်ချင်းက စာရေးသူ ကိုပြောပါသည်။ ဝါရှင်တန် မြို့တွင်း/ မြို့ပြင်ရှိ မြန်မာလူမျိုးများ၏ အကူအညီကြောင့် ၎င်းတို့နေစရာရသွား သော်လည်း ၎င်းတို့၏အခြေအနေမှာ ရေရာမှုမရှိသေးကြောင်း၊ ယခုအခါ ၎င်းတို့မှာ အမေရိကန်အစိုးရက ဆက် လက်နေထိုင်ခွင့်ပေးမလားဆိုသည်ကို စောင့်ဆိုင်းနေရကြောင်း ဂျွန်ချင်းကပြောသည်။

 

သို့သော် ၎င်းတို့အနေဖြင့် လတ်တလောစိန်ခေါ်ချက်များကိုဖြေရှင်းနိုင်သည့်တိုင် နိုင်ငံရပ်ခြားမှနေ၍ မိမိတိုင်း ပြည်က စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ပြောင်းပြန်လှန်နိုင်အောင် စွမ်းဆောင်နိုင်သည့် လှုပ်ရှားမှုမျိုးတည်ဆောက်ရန် ၎င်းတို့ရှာဖွေရမည့်အရာနှင့်ပတ်သက်၍ အလွန်ခက်ခဲမည်ဖြစ်ကြောင်း ဂျွန်ချင်းကထောက်ပြပြောဆိုပါသည်။ “လူသတ်မှှုတစ်ခုကိုလိုက်နေတဲ့စုံထောက်တွေလိုပဲ အချိန်ကအဓိကပါပဲ၊ မြန်မာပြည်မှာတော့ တစ်စုံတစ်ခုဟာ တဖြည်းဖြည်းလက်လွတ်ဆုံးရှုံးလာနေပါတယ်။ မြန်လေကောင်းလေပါပဲ။ အချိန်တိုင်း အစိုးရမှာအာဏာရှိ တယ်၊ အဲဒီအစိုးရဟာ တဖြည်းဖြည်းပိုပြီးတော့ ခက်ထန်မာကျောလာပါတယ်” ဟု စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ပြောင်းလဲရန် ဂျွန်ချင်းက စာရေးသူကိုပြောပါသည်။

 

Ref: The Atlantic မှ Timothy McLaughlin ၏ The Diplomats Without a Country ကို ထုတ်နုတ်ပြန်ဆို ပါသည်။

 

(unicode)

တိုငျးပွညျမရှိတဲ့ သံတမနျမြား

 

ဘဝအတှကျအနအေထိုငျကဉြျးကပြျသောကာလအတှငျး ဦးကြောျမိုးထှနျးပွုလုပျခဲ့သော Hunger Games စတိုငျ လကျသုံးခြောငျးထောငျအလေးပွုခဲ့ခွငျးမှာ လုံးဝဥူုံမှနျကနျခဲ့သညျတော့ မဟုတျပေ။ နောကျပိုငျးတှငျ ၎င်းငျး၏သမီးက ၎င်းငျးအားအပွဈတငျခဲ့သညျ။ သူ လကျသုံးခြောငျးထောငျခဲ့စဉျကာလက ယငျးလကျသုံးခြောငျးမှာ အတူတကှပေါငျးစညျးနထေိုငျခွငျး၊ ခှဲခှာမှုမဟုတျခွငျးဆိုသည့ျ အဓိပ်ပာယျသကျရောကျကွောငျး သူမက ထောကျ ပွပွောဆိုခဲ့သညျ။

 

အကွိမျကွိမျပွငျဆငျထားသောထုတျပွနျကွညောခကြျကို စိုးရှံ့တုနျလှုပျစှာငုံ့ကွည့ျလိုကျပွီး သူစကားပွောနစေဉျ စကားလုံးမြားထှကျပေါျလာသည့ျသူ့အသံမှာ တုနျယငျအကျကှဲနပေသေညျ။

 

လှနျခဲ့သည့ျငါးလက ဦးကြောျမိုးထှနျး ဆုံးဖွတျခကြျတဈခုခခြဲ့သညျ။ ယငျးဆုံးဖွတျခကြျမှာ သူနှင့ျ သူ့မိသားစု ဘဝကို ပွောငျးပွနျလနျသှားစမေည့ျဆုံးဖွတျခကြျဖွဈသညျ။ ယငျးဆုံးဖွတျခကြျကွောင့ျ သူ့အလုပျအကိုငျတငျမ က သူ့လှတျလပျမှုပါ ဆုံးရှုံးခဲ့ရသညျ။

 

ဖဖေောျဝါရီလ ၂၆ ရကျနေ့တှငျ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာကုလသမဂ်ဂအမွဲတမျးကိုယျစားလှယျဦးကြောျမိုးထှနျးသညျ ၎င်းငျးနိုငျငံတှငျ အစောပိုငျးကာလကဖွဈပှားခဲ့သော စဈအာဏာသိမျးမှုကို လူသိရှငျကွားပွဈတငျရှုတျခခြဲ့သညျ။

 

“ပွညျသူအတှကျ၊ ပွညျသူကရှေးခယြျထားတဲ့၊ ပွညျသူ့အစိုးရအတှကျ ကြှနျတောျတို့ ဆကျလကျတိုကျပှဲဝငျရပါ လိမ့ျမယျ” ဟု ကုလသမဂ်ဂအထှထှေညေီလာခံမစတငျမီ ၎င်းငျးကပွောဆိုခဲ့သညျ။

 

“နှဈပတျ၊ သုံးပတျလောကျအကွာမှာ ဆန်ဒပွပွညျသူတှဟော မောပနျးနှမျးနယျနကွေပွီ။ ဆန်ဒပွပှဲတှဆေကျ လကျဖွဈပှားအောငျ ကြှနျတောျတို့ တဈနညျးနညျးနဲ့ အစပြိုးထိနျးသိမျးထားဖို့လိုပါတယျ” ဟု ၎င်းငျးက ကြှနျတော့ျ ကိုပွောပါသညျ။

နိုငျငံရပျခွားတှငျတာဝနျကနြသေော ဦးကြောျမိုးထှနျး၏လုပျဖောျကိုငျဖကျသံတမနျ အယောကျ ၂၀ ကလညျး ၎င်းငျးတို့၏ရာထူးတာဝနျမြားကိုစှန့ျလှှတျပွီး စဈအာဏာသိမျးမှုကိုဆန့ျကငြျရနျ ဦးကြောျမိုးထှနျး၏လှုပျရှားမှုတှငျ ပူးပေါငျးပါဝငျလာကွပါသညျ (ပွညျတှငျးရှိ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဌာနတှငျတာဝနျထမျးဆောငျနကွေသောဝနျထမျး ၁၀၀ ကြောျကလညျး ပူးပေါငျးပါဝငျလာကွပါသညျ။)။ ဦးကြောျမိုးထှနျးနှင့ျ အခွားကိုယျစားလှယျတို့၏ အခွအေ နမှော သောငျမတငျရမေကအြခွအေနမြေိုးတှငျရောကျရှိနပေါသညျ။

 

ဦးကြောျမိုးထှနျးတို့၏ အလုပျအကိုငျမြား၊ အသကျမှေးကြောငျးအလုပျမြားကို ဖွုတျခဖြယျရှားပဈပွီး ၎င်းငျးတို့ကို တရားဝငျပွနျလညျခေါျယူခဲ့သညျ။ သို့သောျ မွနျမာအစိုးရသဈကိုဆန့ျကငြျခဲ့သည့ျ ၎င်းငျးတို့၏ရှေးခယြျမှုအတှကျ  နောကျဆကျတှဲအကြိုးဆကျမြားကို ကွောကျရှံ့သဖွင့ျ ၎င်းငျးတို့အနဖွေင့ျ ပွညျတောျမပွနျနိုငျဖွဈခဲ့ရလသေညျ။

 

စဈအစိုးရ၏ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈကပျရောဂါ စီမံခန့ျခှဲမှုအလှဲအမှားမြားက အာဏာသိမျးစဈအစိုးရကွောင့ျဖွဈပှားခဲ့ သည့ျ မတညျငွိမျမှုမြားကို ပိုဆိုးရှားလာစသေည့ျအတှကျ နိုငျငံခွားမှနေ၍ ပွညျတှငျးအပွောငျးအလဲအတှကျ တှနျးအားပေးရာတှငျ တှေ့ရှိရသည့ျကန့ျကတျခကြျမြားနှင့ျ နပနျးလုံးရငျး ဟိုးအဝေးမှ ကာကှယျနိုငျသောရောဂါ ဖွဈပှားနမှေုကို သံတမနျမြားမှာ စောင့ျကွည့ျနရေလသေညျ။

 

အာဏာသိမျးပွီး ခွောကျလအကွာ တနငျ်ဂနှနေေ့တှငျ အာဏာသိမျးစဈခေါငျးဆောငျ ဗိုလျခြုပျမှူးကွီးမငျးအောငျ လှိုငျသညျ နောကျကွောငျးပွနျလှည့ျမည့ျပုံ၊ နောငျတရမည့ျပုံမပွဘဲ သူ့ကိုယျသူဝနျကွီးခြုပျအဖွဈခန့ျအပျကာ အိမျစောင့ျအစိုးရအဖွဈကွညောခဲ့ပွီး ၂၀၂၃ ခုနှဈတှငျ ရှေးကောကျပှဲအသဈ ကငြျးပပေးမညျဖွဈကွောငျးပွော ဆိုခဲ့သညျ။ လှနျခဲ့သည့ျနှဈကရှေးကောကျပှဲရလဒျကို ဖကြျသိမျးကွောငျး စဈတပျကကွညောခဲ့သညျ။

 

နှေဦးကာလပွီးကတညျးက ဝါရှငျတနျဒီစီရှိ မွနျမာသံရုံးတှငျ တာဝနျထမျးဆောငျနသေော မွနျမာသံတမနျမြား မှာ ၎င်းငျးတို့၏နိုငျငံကူးလကျမှတျမြားကို တရားမဝငျတော့ကွောငျးကွညောခံလိုကျရပွီး ၎င်းငျးတို့အစိုးရပိုငျအ ဆောကျအအုံမြားမှ ၎င်းငျးတို့ကိုမောငျးထုတျခံလိုကျရသညျ။ ၎င်းငျးတို့၏ ကနြျးမာရေးစောင့ျရှောကျမှု စရိတျစက မြားနှင့ျ ဆဲလျဖုနျး ဝနျဆောငျမှုမြားကိုလညျး ဖွတျတောကျခဲ့လသေညျ။

 

ဆန်ဒပွရာတှငျ ဦးဆောငျပါဝငျခဲ့သည့ျအတှကျ ဦးကြောျမိုးထှနျးကို နိုငျငံတောျသစ်စာဖောကျမှုဖွင့ျ တရားစှဲဆိုခဲ့ပွီး နောကျ စဈအစိုးရက ဦးကြောျမိုးထှနျးအား ပွဈမှုကြူးလှနျရာတိုငျးပွညျသို့ ပွနျလညျလှှဲအပျပေးရနျ ကုလသမဂ်ဂ ထံ တောငျးဆိုခဲ့သညျ။ (အဆိုပါတောငျးဆိုမှုကို ကုလသမဂ်ဂက သဘောတူဆောငျရှကျခွငျးမရှိပေ။)

 

မိခငျတိုငျးပွညျသို့ပွနျလညျဝငျရောကျရနျ ဆန်ဒမရှိသည့ျ မွနျမာသံတမနျမြားသညျ စဈအစိုးရ၏ဆန့ျကငြျ၍ စငျပွိုငျဖှဲ့စညျးထားသည့ျ အမြိုးသားညီညှတျရေးအစိုးရ (NUG) ပုံရိပျကိုမွှင့ျတငျနိုငျရေး အတှကျ NUG အစိုးရကို ကူညီရနျ ၎င်းငျးတို့၏ကြှမျးကငြျမှုမြားကို ပွောငျးလဲအသုံးခခြဲ့သညျ။ သာဓကအနဖွေင့ျ ဦးကြောျမိုးထှနျးသညျ ကုလသမဂ်ဂဆိုငျရာမွနျမာကိုယျစားလှယျအဖွဈ ဆကျလကျအလုပျလုပျကိုငျလကြျရှိပွီး ၎င်းငျးနအေိမျအနီး ဗဟို ပနျးခွံအစှနျဘကျရှိ မွနျမာအစိုးရပိုငျခွောကျထပျတိုကျဆီသို့ နေ့စဉျရုံးတကျသှားလာလေ့ရှိပါသညျ။

 

စဈအစိုးရကိုယျစားလှယျမြားက အဆိုပါရုံးခနျးဥပမာမှထှကျခှာသှားရနျ ၎င်းငျးထံသတိပေးစာအမြားအပွားပေးပို့ခဲ့ သောျလညျး ၎င်းငျးအနဖွေင့ျ လိုကျနာဆောငျရှကျခွငျးမရှိကွောငျး ဦးကြောျမိုးထှနျးကပွောသညျ။ ဤပွူနာမှာ ယခုနှဈအတှငျး အလငြျအမွနျဖွရှေငျးရမည့ျ ပွူနာတဈရပျဖွဈလာခဲ့သညျ။ အာဏာသိမျးစဈအစိုးရထံမှ ကိုယျ စားလှယျကိုလကျခံမညျလား ဦးကြောျမိုးထှနျးကိုဆကျလကျထောကျခံသှားမညျလားဆိုသညျကို ဆှေးနှေးရနျ ကုသမဂ်ဂ credentials committee က ယခုနှဈစကျတငျဘာလအတှငျး အငွငျးပှားဖှယျရာဆှေးနှေးပှဲတဈခုကို ကငြျးပသှားမညျဖွဈပါသညျ။

 

ကုလသမဂ်ဂကိုယျစားလှယျရာထူးသညျ ဂုဏျသတငျးကွီးလှသောကွောင့ျ နိုငျငံမြားရှိအစိုးရမြားသညျ ၎င်းငျးတို့နိုငျ ငံမှ အကောငျးဆုံးနှင့ျ အတောျဆုံးပုဂ်ဂိုလျမြားကိုရှေးခယြျစလှေှတျလေ့ရှိကွောငျး ကုလသမဂ်ဂအဖှဲ့အား သုတေ သနပွုလုပျနသေော ဆကျတနျဟောလျတက်ကသိုလျ၊ သံတမနျဆကျဆံရေးနှင့ျ နိုငျငံတကာဆကျဆံရေးဌာန၏ ခတေ်တတက်ကသိုလျမဟာဌာနမှူးနှင့ျ တှဲဖကျပါမောက်ခဖွဈသော ကောင့ျတျနေးစမဈတျက ပွောသညျ။ ကောင့ျတျ နေးစမဈတျက တတိယအကွိမျမွောကျကုသမဂ်ဂအတှငျးရေးမှူးခြုပျဖွဈခဲ့သူ ဦးသန့ျကို ကိုးကားပွောဆိုခဲ့သညျ။

 

၁၉၉၃ ခုနှဈတှငျ စတငျတာဝနျထမျးဆောငျခဲ့သော ဦးကြောျမိုးထှနျးသညျ မွနျမာနိုငျငံ၊ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဌာန တှငျ ကာလကွာမွင့ျစှာတာဝနျထမျးဆောငျခဲ့သူဖွဈပွီး အောငျမွငျကြောျကွားသောဂြီနီဗာခရီးစဉျအပွီးတှငျနယူး ယောကျမွို့သို့ပွောငျးရှှေ့လာခဲ့ခွငျးဖွဈသညျ။ သို့နှင့ျတိုငျ ၎င်းငျး၏အလုပျအကိုငျခရီးလမျးမှာ ဖွောင့ျဖွောင့ျတနျး တနျးလြှောကျလှမျးခဲ့ရသညျတော့ မဟုတျပေ။ ရနျကုနျမွို့တှငျ တကျရောကျသငျကွားခဲ့ရသော ၎င်းငျး၏ပညာရေး မှာ ၁၉၈၈ ခုနှဈ အရေးအခငျးကွောင့ျပကြျစီးခဲ့ရသညျ။ ထိုစဉျကကြောငျးသားခေါငျးဆောငျမြားနှင့ျ တကျကွှ လှုပျရှားသူမြား၏မိန့ျခှနျးပေါငျးမြားစှာကိုနားထောငျခဲ့ရသောျလညျး ဦးကြောျမိုးထှနျးအနဖွေင့ျ မိဘမြား၏ဆန်ဒ အရ ဆန်ဒပွပှဲမြားတှငျပါဝငျခွငျးမှ ရှောငျရှားခဲ့သညျ။

 

ရနျကုနျတက်ကသိုလျပိတျလိုကျသည့ျအခြိနျတှငျ သူသညျ မလေးရှားနိုငျငံရှိစကျရုံတဈခုတှငျသှားရောကျအလုပျ လုပျကိုငျခဲ့သညျ။ ထိုစကျရုံမှာ ကားအငျဂငြျအဲကှနျးမြား၊ ရခေဲသတေ်တာမြားထုတျလုပျသည့ျစကျရုံဖွဈသညျ။ ၎င်းငျး နောကျ စငျ်ကာပူအခွစေိုကျသငျ်ဘောတဈစီးပေါျသို့တကျခဲ့သညျ။ “ပှင့ျပှင့ျလငျးလငျးပွောရရငျ အဲဒီသငျ်ဘောက တရားမဝငျပစ်စညျးတှမှေောငျခိုတငျနတေဲ့ မှောငျခိုသငျ်ဘောဗြ။ တယျလီဗေးရှငျးတှေ၊ VCR တှနေဲ့ တဈပတျရဈ ကားတှကေို ကမ်ဘောဒီးယား၊ ထိုငျးနဲ့ ဗီယကျနမျဘကျကိုပို့တာပေါ့” ဟု ၎င်းငျးကပွောသညျ။ ၎င်းငျးလုပျငနျးတှငျလညျး ကွာရှညျလုပျကိုငျခွငျးမရှိဘဲ နုတျထှကျခဲ့ပွီးနောကျပိုငျးတှငျ ပညာရေးကိုဆုံးခနျးတိုငျအောငျလေ့လာဆညျးပူးပွီး နောကျ သံတမနျတဈယောကျဖွဈလာခဲ့သညျ။

 

သို့သောျ ကာလရှညျကွာအလုပျလုပျကိုငျခဲ့ခွငျးအားဖွင့ျ ဦးကြောျမိုးထှနျးကို ဒီမိုကရကျလိုလားသူတဈယောကျ အဖွဈခေါျဆိုရနျမှာ အပွဈအနာအဆာတခြို့ရှိနပေါသညျ။ သူသညျ စဈဗိုလျခြုပျမြားဦးဆောငျခဲ့သည့ျ အစိုးရမြား ကို ကာကှယျပွောဆိုခွငျး၊ ထောကျခံပွောဆိုခွငျးမြား ပွုလုပျခဲ့သလို လူ့အခှင့ျအရေးခြိုးဖောကျမှုမြားကိုလညျး မှေးမှိနျသေးသိမျအောငျဆောငျရှကျခဲ့ပါသညျ။ ဤသမိုငျးမှာ စိတျမသကျသာစရာကာလမြားဖွဈပါသညျ။ ဥပမာ အားဖွင့ျ ရိုဟငျဂြာမြားကိုနိုငျငံသားအဖွဈအသိအမှတျမပွုသောယခငျအစိုးရအား ပွငျးပွငျးထနျထနျဝဖေနျခဲ့ သည့ျ အမရေိကနျလှှတျတောျအမတျမြားက ဦးကြောျမိုးထှနျးအား ပွငျးထနျစှာဝဖေနျခဲ့ပါသညျ။

 

စာရေးသူနှင့ျ စကားပွောနစေဉျအတှငျး ဦးကြောျမိုးထှနျးသညျ စဈအာဏာသိမျးအစိုးရအား အစိုးရဟုခေါျဝေါျ သုံးစှဲရနျ စကားစလိုကျသညျတှငျ ၎င်းငျး၏ခန်ဓာကိုယျတောင့ျတငျးသှားပွီး အစိုးရအစား “အကွမျးဖကျသမားမြား” နှင့ျ “လူသတျစဈတပျ” ဟု ပွောဆိုသှားသညျ။ “ဘာ့ကွောင့ျလဲဆိုတော့ သူတို့ ရကျစကျယုတျမာမှုတှေ ကြူးလှနျ ခဲ့တဲ့နညျးလမျးဟာ အဓိပ်ပာယျမဲ့ပွီး လူစိတျကငျးမဲ့တဲ့လုပျရပျပဲဖွဈတယျ” ဟု ၎င်းငျးကဆိုသညျ။ လူဦးရေ ၉၀၀ ကြောျ အသတျခံရပွီး ထောငျပေါငျးမြားစှာ ဖမျးဆီးထိနျးသိမျးခံထားရသညျဟုသိရသညျ။ ဖမျးဆီးထိနျးသိမျးခံ ထားရစဉျကာလအတှငျး ညှငျးပနျးနှိပျစကျခံရသည့ျသတငျးမြားလညျးကွားရပါသညျ။

 

သို့သောျ ဤနညျးလမျးမြားမှာ စဈတပျ၏နညျးဗြူဟာအသဈမဟုတျပါ။ တပျမတောျဟုလူသိမြားသည့ျ စဈတပျ သညျ ၂၀၁၀ ခုနှဈမတိုငျမီအထိ လူနညျးစုတိုငျးရငျးသားဒသေမြားတှငျ အကွမျးဖကျလူသတျမှုမြားကြူးလှနျခဲ့ပွီး နိုငျငံကိုအုပျခြုပျခဲ့သညျ။ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဌာနဝနျထမျးတဈယောကျအနဖွေင့ျ ဦးကြောျမိုးထှနျးသညျ တပျမ တောျဘကျက ကာကှယျပွောဆိုခဲ့ပါသညျ။

 

စာရေးသူက သူ့ဘဝအလှည့ျအပွောငျးနှင့ျပတျသကျပွီး မေးမွနျးကွည့ျရာ “၎င်းငျးအနဖွေင့ျ နောငျတရမိတာတှေ ရှိ ကွောငျး” ပွောဆိုပွီး ခကြျခငြျးဆိုသလို ဖုံးဖုံးဖိဖိ ပွနျလညျပွောဆိုခဲ့ပါသညျ။ ၎င်းငျးအနဖွေင့ျ အရပျဘကျဝနျထမျး တဈဦးဖွဈပွီး “အစိုးရခမြှတျထားသည့ျ မူဝါဒကို လိုကျနာဆောငျရှကျရမညျဖွဈကွောငျး” ပွောဆိုပါသညျ။ ဦး ကြောျမိုးထှနျးသညျ ယခငျက ရှေးကောကျခံမဟုတျသောအစိုးရလကျထကျတှငျတာဝနျထမျးဆောငျခဲ့လင့ျကစား လကျရှိအာဏာသိမျးစဈအစိုးရမှာ ပွညျသူရှေးကောကျထားသောအစိုးရမဟုတျသည့ျအတှကျ ၎င်းငျးတို့၏အမိန့ျကို မနာခံသညျမှာ မှနျကနျ၍ တရားမြှတကွောငျးပွောဆိုပါသညျ။

 

လကျရှိအခြိနျတှငျ တပျမတောျကလူမြိုးတုံးသတျဖွတျမှုနှင့ျရငျဆိုငျနရေသော ရိုဟငျဂြာမြားကိုတိုကျခိုကျမှုမြား နှင့ျပတျသကျ၍မေးမွနျးရာတှငျ “ရကျစကျကွမျးကွုပျမှုအဆင့ျဘယျလောကျရှိတယျဆိုတာ ကြှနျတောျတို့ တ ကယျမသိပါဘူး” ဟု ၎င်းငျးကဖွသေောျလညျး ၎င်းငျး၏ပွောဆိုမှုကိုယုံကွညျရနျ ခကျခဲပါသညျ။ လူ့အခှင့ျအရေးအဖှဲ့ အစညျးမြား၊ နိုငျငံခွားအစိုးရမြားနှင့ျ ဂြာနယျလဈမြားထံမှ အစီရငျခံစာမြားက လူနညျးစုရငျဆိုငျနရေသည့ျ ရကျ စကျကွမျးကွုပျမှုအဆင့ျကို အသေးစိတျဖောျပွထားပွီးဖွဈပါသညျ။ စဈတပျ၏ မှားယှငျးသောလုပျရပျမြားကို ထုတျဖောျပွီး စုံစမျးစဈဆေးရနျကွိုးပမျးမှုအားကူညီဆောငျရှကျရမည့ျအစား ယခငျအစိုးရသညျ ဂြာနယျလဈမြား၊  ကုလသမဂ်ဂအရာရှိမြားအား ရိုဟငျဂြာထောငျပေါငျးမြားစှာ မောငျးထုတျခံရသည့ျနယျမွသေို့ လှတျလပျစှာ ဝငျ ရောကျသှားလာခှင့ျကို ပိတျပငျခဲ့ပါသညျ။

 

ထိုစဉျကနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးအဖွဈ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျ တာဝနျထမျးဆောငျခဲ့ပါသညျ။ ဒေါျအောငျဆနျးစု ကွညျသညျ ရိုဟငျဂြာမြားသတျဖွတျမှုအကွောငျးရေးသားခဲ့သည့ျ ပူလဈဇာဆုရရှိခဲ့သော ရိုကျတာဂြာနယျလဈ နှဈဦး၏နောကျကှယျတှငျရပျတညျခဲ့သောျလညျး လူမြိုးတုံးသတျဖွတျမှုဖွင့ျစှပျစှဲခံနရေသော တပျမတောျကို သညျဟိတျမွို့၌ သှားရောကျကာကှယျခြပေခဲ့ပါသညျ။

 

အရပျသားအစိုးရအနဖွေင့ျ စဈတပျကိုဆန့ျကငြျပွီး ကိုငျတှယျထိနျးသိမျးဆောငျရှကျဖို့ဆိုတာ လုံးဝမဖွဈနိုငျ ကွောငျးပွောဆိုရငျး ယငျးပွူနာမြားမှာ စဈတပျ၏အုပျခြုပျမှုအောကျမှ သီးသန့ျပွူနာမြားဖွဈကွောငျး ဦးကြောျမိုးထှနျးကပွောသညျ။ အရပျသားအစိုးရ (NLD အစိုးရ) အာဏာပွနျလညျရရှိပါက ရိုဟငျဂြာမြားကို ခှဲခွားဆကျဆံရာတှငျ အသုံးပွုထားသည့ျ နိုငျငံသားဥပဒဖေကြျသိမျးရေးအတှကျ အမြိုးသားညီညှတျရေး အစိုးရ၏ စီမံခကြျမြားကို ၎င်းငျးအနဖွေင့ျ အပွည့ျအဝထောကျခံကွောငျး ဦးကြောျမိုးထှနျးက ပွောသညျ။

 

ဦးကြောျမိုးထှနျးနှင့ျစကားပွောဆိုပွီး ရကျအနညျးငယျအကွာတှငျ အခွားမွနျမာသံတမနျလေးဦးနှင့ျ စာရေးသူ တို့ဆုံတှေ့ခဲ့ပါသညျ။ ၎င်းငျးတို့လေးဦးမှာ စဈအာဏသိမျးမှုနောငျပိုငျးတှငျ ၎င်းငျးတို့သံအမတျရာထူးကိုစှန့ျလှှတျခဲ့ပွီး ဦးကြောျမိုးထှနျးလို အမြိုးသားညီညှတျရေးအစိုးရအားထောကျခံကွသူမြားဖွဈပါသညျ။

 

၎င်းငျးတို့အနဖွေင့ျ လကျရှိအခြိနျတှငျ အလုပျအကိုငျရော နစေရာအိမျပါမရှိကွောငျး အပကြျသဘောကို ဟာသ နှော၍ မရေီလငျးပွညျနယျ၊ ဆေးဗားလျစပရငျးရှိ ကောျဖီဆိုငျတဈဆိုငျတှငျ စာရေးသူအားပွောဆိုခဲ့ပါသညျ။ စဈအာဏာသိမျးမည့ျအလားအလာရှိသညျကို ကွိုတငျသိမွငျနသေောျလညျး အရှကျမရှိသော ပွောငျးလဲမှုမှာ စိတျမခမြျးမွေ့ဖှယျရာရှံမုနျးဖှယျအတိအဖွဈ ဆကျလကျတညျရှိနဆေဲဖွဈပါသညျ။ ပွညျပနိုငျငံမြားတှငျ ရောကျရှိ နသေော မွနျမာသံတမနျမြားမှာ ၎င်းငျးတို့မညျသို့ခရီးဆကျရမညျကို အပွငျးအထနျဆှေးနှေးနကွေပါသညျ။

 

“အဲဒီအခြိနျက ကြှနျမတို့ကိုယျကြှနျမတို့ သိပျမုနျးတာပဲ။ ကြှနျမတို့က အာဏသိမျးစဈအစိုးရကို ကိုယျစားပွုနေ တာကိုး” ဟု ယခငျကတယျလီဗေးရှငျးသတငျးထောကျတဈဦးဖွဈခဲ့ဖူးပွီး ဝါရှငျတနျဒီစီ သံရုံးတှငျ တာဝနျကခြဲ့ သည့ျ သကျထားမွရီစနျးကပွောသညျ။ ဝါရှငျတနျဒီစီ သံရုံးတှငျ တာဝနျခထြားခွငျးခံရသညျမှာ သူမအတှကျ ပထမဦးဆုံး နိုငျငံရပျခွားတှငျ သံတမနျဝနျထမျးအဖွဈတာဝနျခထြားမှုခံရခွငျးပငျဖွဈသညျ။

 

ကမ်ဘာတဈဝနျးမှ ဦးကြောျမိုးထှနျးနှင့ျ အခွာသံတမနျဝနျထမျးမြားမှာ ပုံမှနျမဟုတျသောပွူနာမြားနှင့ျရငျဆိုငျ နရေကွောငျး ကာနကျဂြီမယျလှနျတက်ကသိုလျမှ စဈအာဏာသိမျးမှုဆိုငျရာကြှမျးကငြျသူ ဂြှနျခငြျးက စာရေးသူ ကိုပွောပါသညျ။ ဝါရှငျတနျ မွို့တှငျး/ မွို့ပွငျရှိ မွနျမာလူမြိုးမြား၏ အကူအညီကွောင့ျ ၎င်းငျးတို့နစေရာရသှား သောျလညျး ၎င်းငျးတို့၏အခွအေနမှော ရရောမှုမရှိသေးကွောငျး၊ ယခုအခါ ၎င်းငျးတို့မှာ အမရေိကနျအစိုးရက ဆကျ လကျနထေိုငျခှင့ျပေးမလားဆိုသညျကို စောင့ျဆိုငျးနရေကွောငျး ဂြှနျခငြျးကပွောသညျ။

 

သို့သောျ ၎င်းငျးတို့အနဖွေင့ျ လတျတလောစိနျခေါျခကြျမြားကိုဖွရှေငျးနိုငျသည့ျတိုငျ နိုငျငံရပျခွားမှနေ၍ မိမိတိုငျး ပွညျက စဈအာဏာသိမျးမှုကို ပွောငျးပွနျလှနျနိုငျအောငျ စှမျးဆောငျနိုငျသည့ျ လှုပျရှားမှုမြိုးတညျဆောကျရနျ ၎င်းငျးတို့ရှာဖှရေမည့ျအရာနှင့ျပတျသကျ၍ အလှနျခကျခဲမညျဖွဈကွောငျး ဂြှနျခငြျးကထောကျပွပွောဆိုပါသညျ။ “လူသတျမှှုတဈခုကိုလိုကျနတေဲ့စုံထောကျတှလေိုပဲ အခြိနျကအဓိကပါပဲ၊ မွနျမာပွညျမှာတော့ တဈစုံတဈခုဟာ တဖွညျးဖွညျးလကျလှတျဆုံးရှုံးလာနပေါတယျ။ မွနျလကေောငျးလပေါပဲ။ အခြိနျတိုငျး အစိုးရမှာအာဏာရှိ တယျ၊ အဲဒီအစိုးရဟာ တဖွညျးဖွညျးပိုပွီးတော့ ခကျထနျမာကြောလာပါတယျ” ဟု စဈအာဏာသိမျးမှုကို ပွောငျးလဲရနျ ဂြှနျခငြျးက စာရေးသူကိုပွောပါသညျ။

 

Ref: The Atlantic မှ Timothy McLaughlin ၏ The Diplomats Without a Country ကို ထုတျနုတျပွနျဆို ပါသညျ။


Share this post