ရုရှား-ယူကရိန်းစစ်ပွဲကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံအတွက် စစ်လက်နက်ပစ္စည်းဝယ်ယူမှု ထိပါးနိုင်

PUBLISHED - March 23, 2022

ဘာတေးလင့်တနာ

ယူကရိန်းစစ်ပွဲမှာ ရုရှားတွေက စစ်ရှိန်မြှင့်ပြီး ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်နေတဲ့အချိန်မှာ မြန်မာပြည်က အာဏာသိမ်းစစ်အ စိုးရ၊ ဒီမိုကရေစီလိုလားတဲ့ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့အသစ်တွေနဲ့ နှစ်ပေါင်းများစွာလက်နက်ကိုင်ပုန် ကန်တိုက်ခိုက်လာတဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေကြားက ပြည်တွင်းစစ် တိုက်ပွဲတွေကြားမှာတော့ ဗုံး ကြဲတိုက်ခိုက်မှုတွေ ပိုမိုနည်းပါးလာနိုင်ဖွယ်ရှိမယ်လို့ ခန့်မှန်းရပါတယ်။

ရုရှားနိုင်ငံရော ယူကရိန်းနိုင်ငံပါ မြန်မာနိုင်ငံကို စစ်လက်နက်ပစ္စည်းတွေ အဓိကရောင်းချပေးနေတဲ့နိုင်ငံနှစ်နိုင်ငံ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီလိုတင်သွင်းခဲ့တဲ့ စစ်လက်နက်ပစ္စည်းတွေကို အခုအချိန်မှာ နိုင်ငံတစ်ဝန်း နေရာအနှံ့အပြားမှာ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ တိုက်ပွဲတွေမှာ  စစ်အစိုးရကိုဆန့်ကျင်နေတဲ့ တော်လှန်ရေးသမားတွေနဲ့ အရပ်သားတွေကို တိုက် ခိုက်ရာမှာ အသုံးပြုနေပါတယ်။

ဒါပေမဲ့လည်း လက်ရှိအချိန်မှာ ယူကရိန်းစစ်ပွဲအရှိန်မြင့်တက်လာတဲ့အတွက်ကြောင့် အဲဒီလက်နက်ရောင်းဝယ် ဖောက်ကားရေးစီးဆင်းမှုတွေဟာ အရှိန်တစ်ခုအထိ နှေးကွေးရပ်တန့်သွားဖွယ်ရာရှိတယ်လို့ ယူဆရပါတယ်။

အဲဒီပထဝီနိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ဂယက်ရိုက်ခတ်မှုဟာ မြန်မာနိုင်ငံက ပြည်တွင်းစစ်လမ်းကြောင်းနဲ့ ပြည်တွင်းစစ်က ထွက်ပေါ်လာမယ့်ရလဒ်ကို သိသာထင်ရှားစွာ အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိနိုင်မယ်လို့ ထင်ပါတယ်။

တကယ်လို့ ဒီစစ်ပွဲမှာ ရုရှားနိုင်သွားခဲ့ရင် ရုရှားအစိုးရက ယူကရိန်းနိုင်ငံကို စစ်ကင်းမဲ့ဇုန်ဖြစ်အောင် အမြန်ဆုံး လုပ်ဆောင်သွားမှာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီလိုလုပ်ဆောင်လိုက်တဲ့အတွက် ရုရှားနိုင်ငံကို ငွေရှာပေးနေတဲ့လက်နက် တင်ပို့တဲ့လုပ်ငန်းဟာ ရုတ်တရက် ထိုးရပ်သွားနိုင်တယ်လို့ အဓိပ္ပာယ်သက်ရောက်ပါတယ်။

တကယ်လို့ ဒီစစ်ပွဲမှာ ရုရှားဘက်က ရှုံးနိမ့်ခဲ့မယ်ဆိုရင် ယူကရိန်းနိုင်ငံကဒီမိုကရက်တစ်အစိုးရကို  မြန်မာစစ်  အာဏာရှင်အစိုးရကို လက်နက်ထောက်ပံ့နေတဲ့နိုင်ငံအဖြစ် မြင်ချင်ကြမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ အထူးသဖြင့်တော့ အနောက်နိုင်ငံတွေဆီက လတ်တလောကာလအတွင်း ယူကရိန်းအစိုးရ လက်ခံရရှိထားတဲ့ လက်နက်တွေကို ပြန်လည်ရောင်းချမှာကို ဆိုလိုတာပါ။

တစ်ပြိုင်တည်းမှာပဲ စစ်လက်နက်ပစ္စည်းတွေဝယ်ယူမှုအတွက် ငွေပေးချေမှုတွေဟာ အခုအချိန်မှာ အနောက်နိုင် ငံတွေက စီးပွားရေးအရေးယူပိတ်ဆို့မှုတွေချမှတ်ထားတဲ့ ရုရှားဘဏ်တွေကတစ်ဆင့် ဖြတ်သန်းသွားရမှာဖြစ်တဲ့ အတွက် (မြန်မာစစ်အစိုးရရဲ့) ရုရှားနိုင်ငံနဲ့ နောက်ထပ်စစ်ရေးအရပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေကို ထိထိရောက် ရောက် ပိတ်ဆို့တားဆီးထားမှာပဲဖြစ်ပါတယ်။

မတ်လ ၂ ရက်နေ့က ရုရှားနိုင်ငံရဲ့အဓိကဘဏ်ကြီး ခုနစ်ခုကို စွမ်းအင်အတွက် ငွေပေးချေတဲ့ဘဏ္ဍာရေးစနစ် အသုံးပြုခွင့်ကလွဲလို့ (SWIFT- Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunications) ခေါ် နိ်ုင်ငံတကာဘဏ်များငွေကြေးဆက်သွယ်မှုအဖွဲ့အစည်းကနေ ထုတ်ပယ်ပစ်လိုက်ပါတယ်။

မတ်လ ၁ ရက်နေ့မှာ ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံပေါင်း ၁၉၃ နိုင်ငံအနက် ၁၄၁ နိုင်ငံဟာ ရုရှားနိုင်ငံက ယူကရိန်း နိုင်ငံကိုကျူးကျော်တိုက်ခိုက်တာကို ပြစ်တင်ရှုတ်ချတဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်အတွက် မဲပေးခဲ့ကြပါတယ်။

အဲဒီလိုမဲပေးရာမှာ နိုင်ငံပေါင်း ၃၅ နိုင်ငံက မဲမပေးခဲ့ပါဘူး။ ဘယ်လာရုစ်၊ မြောက်ကိုရီးယား၊ အဲရစ်ထရီယာနဲ့ ဆီးရီးယားနိုင်ငံတို့ကတော့ ရုရှား ဘက်ကထောက်ခံခဲ့ကြပြီး ကုလသမဂ္ဂဆုံးဖြတ်ချက်ကို ကန့်ကွက်မဲပေးခဲ့ကြ ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံကတော့ ကုလသမဂ္ဂဆုံးဖြတ်ချက်ကိုထောက်ခံခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အဲဒီလိုထောက်ခံတယ်ဆိုတာက အာဏာသိမ်းခံလိုက်ရတဲ့ အရင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အစိုးရက ခန့်ထားတဲ့ သံအမတ်ကြီးဦးကျော်မိုးထွန်း ဟာ ကုလသမဂ္ဂမှာ မြန်မာနိုင်ငံကိုယ်စားပြုသံအမတ်ကြီးအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိနေလို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။

မဟာမိတ်နိုင်ငံတွေနဲ့ မော်စကိုက ကျေးဇူးရှင်တွေကို နှစ်သိမ့်ဖို့ စိတ်အားထက်သန်နေတဲ့  မြန်မာစစ်အစိုးရက တော့ ရုရှားကျူးကျော်တိုက်ခိုက်မှုကို လူသိရှင်ကြားထောက်ခံခဲ့ပါတယ်။

ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၇ ရက်နေ့က မြန်မာဘာသာနဲ့ထုတ်ဝေခဲ့တဲ့ စစ်အစိုးရအာဘော်ကို ထင်ဟပ်ပေါ်လွင်စေတဲ့ မြန် မာ့အလင်းသတင်းစာမှာ စာရေးသူတစ်ယောက်က “မြင့်မြတ်” ဆိုတဲ့ ကလောင်ဝှက်ကိုအသုံးပြုပြီး “မကျေ ညက်တဲ့အတိတ်သမိုင်းနှင့်အတူ ယူကရိန်းကပေးတဲ့ သင်ခန်းစာ” လို့ နာမည်ပေးထားတဲ့ စာမျက်နှာနှစ်မျက်နှာ ပါ သုံးသပ်ချက်ဆောင်းပါးကို ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

ရုရှားနိုင်ငံရဲ့ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်မှု သုံးရက်မြောက်တဲ့နေ့မှာ ပုံနှိပ်ဖော်ပြခဲ့တဲ့ အဲဒီဆောင်းပါးထဲမှာ ယူကရိန်း သမ္မတဗလာဒီမာဇီလန်စကီးကို အနောက်နိုင်ငံတွေရဲ့ ရုပ်သေးရုပ်အဖြစ်ပုံဖော်ထားပြီး ရုရှားအာဏာရှင် ဗလာ ဒီမာပူတင်ကိုတော့ တိုင်းပြည်ရဲ့စစ်ရေးနဲ့ စီးပွားရေးအင်အားကို တောင့်တင်းခိုင်မာအောင်တည်ဆောက်နိုင်ဖို့ အတွက် အမြော်အမြင်ကြီးတဲ့ ခေါင်းဆောင်အဖြစ် ချီးကျူးရေးဖွဲ့ထားပါတယ်။

အဲဒီဆောင်းပါးဟာ စစ်အစိုးရပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ် ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက VOA နဲ့ အင်တာဗျူးတစ်ခုမှာ ရုရှား ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်မှုကိုထောက်ခံပြောဆိုလိုက်ပြီးတဲ့နောက် နှစ်ရက်အကြာမှာ ပုံနှိပ်ဖော်ပြခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒီလိုထောက်ခံရာမှာ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက “ပထမဦးဆုံးနံပတ်တစ်အချက်က ရုရှားနိုင်ငံဟာ သူ့နိုင်ငံရဲ့ အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်စိုးမှုအတွက် စည်းလုံးညီညွတ်မှုရအောင်လုပ်ဆောင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုလုပ်တာ မှန်တယ်လို့ ကျွန်တော်ထင်ပါတယ်။ နံပတ်နှစ်အချက်က ရုရှားနိုင်ငံဟာ ကမ္ဘာ့အင်အားကြီးနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ် တယ်ဆိုတာကို ကမ္ဘာကိုပြသဖို့ဖြစ်ပါတယ်။” လို့ ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

ရုရှားနိုင်ငံရဲ့အချုပ်အခြာအာဏာ တည်တံ့ခိုင်မြဲဖို့အတွက် ရုရှားတပ်မတော်က တရားမျှတတဲ့အလုပ်ကို ဆောင် ရွက်နေတာဖြစ်ကြောင်း သီးခြားတရားဝင်ထုတ်ပြန်ကြေညာချက်ထဲမှာ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ပြောဆိုခဲ့ပြီး အဲဒီကြေညာချက်ကို ရုရှားနိုင်ငံမှာလည်း ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။

ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပြောရရင် မြန်မာစစ်အစိုးရဟာ ရုရှားဘက်ကရပ်တည်ဖို့ ခိုင်လုံတဲ့ မဟာဗျူဟာမြောက်  အ  ကြောင်းပြချက်ရှိပါတယ်။

မြန်မာ့တပ်မတော်က တရုတ်နိုင်ငံအပေါ် အလွန်အကျွံမှီခိုနေရတာကို ထေမိစေဖို့ အတွက် လတ်တလောနှစ် တွေအတွင်းမှာ မြန်မာနိုင်ငံကို ရုရှားနိုင်ငံက လက်နက်တင်ပို့မှုဟာ ရုတ်တရုတ်မြင့် တက်လာပါတယ်။ မြန်မာ နိုင်ငံက မှီခိုအားထားနေရတဲ့ တရုတ်နိုင်ငံကို နိုင်ငံရဲ့အချုပ်အခြာအာဏာကို ခြိမ်း ခြောက်နေတဲ့နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ  အဖြစ် မြန်မာထိပ်တန်းအရာရှိကြီးအများအပြားက ရှုမြင်ကြပါတယ်။

ရုရှားနိုင်ငံဟာ မြန်မာ့တပ်မတော်အတွက် MiG-29 တိုက်ခိုက်ရေးဂျက်လေယယာဉ်တွေ၊ Mi-35 တိုက်ခိုက်ရေး ရဟတ်ယာဉ်တွေ၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးရဟတ်ယာဉ်တွေ၊ Yak-130 မြေပြင်တိုက်ခိုက်ရေးလေယာဉ်တွေနဲ့ အ ပေါ့စားသံချပ်ကာကားတွေကို ထောက်ပံံ့ခဲ့ပါတယ်။

တိုက်လေယာဉ်တွေနဲ့ တိုက်ခိုက်ရေးရဟတ်ယာဉ်တွေကို လတ်တလောကာလမှာ ဒီမိုကရေစီအရေးတက်ကြွ လှုပ်ရှားနေကြတဲ့ တော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေရှိတဲ့နေရာတွေကို တိုက်ခိုက်ရာမှာအသုံးပြုခဲ့ကြပေမဲ့ မကြာခဏဆိုသ လို အရပ်သားတွေကို ထိခိုက်ခဲ့ပါတယ်။

မြန်မာ့တပ်မတော်ကအရာရှိနဲ့ စစ်ဘက်နဲ့ဆက်နွယ်တဲ့သိပ္ပံပညာရှင် ၇၀၀၀ ကျော်တို့ဟာ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ် အ စောပိုင်းကာလတွေကတည်းက ရုရှားနိုင်ငံကို သွားရောက်ပြီး ပညာဆည်းပူးခဲ့ပါတယ်။

အဲဒီပညာရှင်တွေဟာ Omsk Armour Engineering Institute တို့၊ မော်စကိုမှာရှိတဲ့ Air Force Engineering Academy တို့၊ Nizhniy Novgorod Command Academy တို့၊ Kazan Military Command Academy တို့မှာ သွားရောက် ဆည်းပူးလေ့လာခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။

တချို့သင်တန်းသားတွေဆိုရင် လက်ရှိမြန်မာနိုင်ငံမှာရောက်ရှိနေပြီဖြစ်တဲ့ ရုရှားထုတ်လေယာဉ်တွေကို မောင်း နှင်နိုင်ဖို့အတွက် ရုရှားလေတပ်မှာ ဗိုလ်လောင်းတွေအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့တာမျိုးတွေရှိပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံဟာ ရုရှားနိုင်ငံကနေ ၂၀၁၉ ခုနှစ်အကုန်မှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၈၀၉ သန်းတန်ကြေးရှိတဲ့ စစ်လက် နက်ပစ္စည်းတွေနဲ့ ဆက်စပ်ပစ္စည်းတွေ ဝယ်ယူခဲ့တယ်လို့ လတ်တလောထုတ်ပြန်ခဲ့တဲ့ စတော့ဟုမ်းနိုင်ငံတကာ ငြိမ်းချမ်းရေးအင်စတီကျူရဲ့ ထုတ်ပြန်ပြောဆိုချက်အရ သိရပါတယ်။ ဒေါ်လာ ၁.၅ ဘီလျံရဲ့ ကျန်တဲ့ သုံးစွဲမှုက တော့ တခြားအရင်းအမြစ်တွေ အထူးသဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံက စစ်လက်နက်ပစ္စည်းတွေကို ဝယ်ယူရာမှာသုံးစွဲ တယ်လို့ သုတေသနရလဒ်တွေအရ သိရပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံကို ရုရှားထုတ် ရေဒါတွေ၊ Pantsir-S1 မြေပြင်မှ ဝေဟင်ပစ် ဒုံးလက်နက်စနစ်တွေနဲ့ Orlan-10E စောင့်ကြည့်ထောက် လှမ်းဒရုန်းတွေတင်ပို့ပေးဖို့ အပြီးသတ်ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုတွေပြုလုပ်နိုင်ရေးအတွက် မြန်မာ့  တပ်မတော်က အာဏာသိမ်းခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့မတိုင်ခင်မှာ ရုရှားကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဆာဂျီရှိင်ဂူ မြန်မာနိုင်ငံကို လာရောက်လည်ပတ်ခဲ့ပါတယ်။

စစ်အာဏာသိမ်းလိုက်တဲ့အချိန်ကစပြီး အစစအရာရာ အားပေးမြှင့်တင်တဲ့အနေနဲ့ လွန်ခဲ့တဲ့နှစ် မတ်လ ၂၇ ရက် နေ့က နေပြည်တော်မှာကျင်းပခဲ့တဲ့ တပ်မတော်နေ့အခမ်းအနားကို ရုရှားဒုတိယကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး အလက် ဇန္ဒားဖိုမင် တက်ရောက်ခဲ့တာကို ကြည့်လိုက်ရင် နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေး ဘယ်လောက်အထိ ရင်းရင်းနှီးနှီးရှိတယ် ဆိုတာ ထင်ထင်ရှားရှား တွေ့မြင်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။

၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇွန်လမှာ မြန်မာ့တပ်မတော်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ဟာ မော်စကိုကို သွား ရောက်လည်ပတ်ခဲ့ပါတယ်။ မော်စကိုမှာ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ဟာ ရုရှားကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန စစ်တက္ကသိုလ်ရဲ့ ဂုဏ်ထူးဆောင်ပါမောက္ခဘွဲ့ကို လက်ခံရရှိခဲ့ပါတယ်။

ရိုဟင်ဂျာတွေကို လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်တယ်လို့ အများကမြင်နေတဲ့အလုပ်တွေကို ဆက်လက်ဆောင်ရွက်နေမှုနဲ့  တစ်ဝက်တစ်ပျက်ဒီမိုကရေစီကို ဖြုတ်ချပစ်လိုက်တဲ့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးရဲ့အခန်းကဏ္ဍကို အနောက်နိုင်ငံတွေနဲ့ ကုလသမဂ္ဂစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးမှူးတွေက ပြစ်တင်ရှုတ်ချနေတဲ့အချိန်မှာ ရုရှားနိုင်ငံက ဂုဏ်ထူးဆောင်ပါမောက္ခ ဘွဲ့ကို ပေးအပ်ဂုဏ်ပြုလိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို ရုရှားအစိုးရက တောက်လျှောက်ကြိုဆိုခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၁၃ ခုနှစ် ဇွန်လအတွင်း မှာ ရုရှားကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဆာဂျီရှိင်ဂူရဲ့ဖိတ်ကြားချက်အရ လက်နက်အရောင်းအဝယ်ကိစ္စ ဆွေးနွေးဖို့အတွက် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် ရုရှားနိုင်ငံကို သွားရောက်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီအချိန်က တရား ဝင်မြန်မာမီဒီယာတွေက နှစ်နိုင်ငံအကျိုးစီးပွားအတွက် အလည်အပတ်သွားရောက်တယ်လို့ ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

၂၀၁၆ ခုနှစ် ဇွန်လအတွင်းကလည်း ရုရှားနိုင်ငံနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဟာ စစ်ရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုသဘောတူ စာ ချုပ်တစ်ခုကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပါသေးတယ်။ အဲဒီလို သဘောတူစာချုပ်လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့တာကို “မြန်မာနိုင် ငံနဲ့ ရုရှားနိုင်ငံ တပ်မတော်များရဲ့ တိုက်ပွဲဝင်အသင့်ဖြစ်မှုကို မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် ဖြစ်နိုင်သမျှ အရာအား လုံးဆောင်ရွက်ရန်အတွက် တရားဝင်မှတ်တမ်းအထောက်အထားများဖြစ်လာမယ့် ဘက်ပေါင်းစုံပူးပေါင်းဆောင် ရွက်ရေး” အတွက် လမ်းခင်းပေးလိုက်တာဖြစ်ကြောင်း ရုရှားသတင်းဌာန TASS က ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပြောရရင် ယူကရိန်းက မြန်မာနိုင်ငံကို စစ်လက်နက်ပစ္စည်းထောက်ပံ့တယ်ဆိုတာ ရုရှားနိုင်ငံက  ထောက်ပံ့တာလောက် အားမကောင်းပါဘူး။

၂၀၁၅ ခုနှစ်ကတည်းက ယူကရိန်းနိုင်ငံက မြန်မာနိုင်ငံကို BTR-4 သံချပ်ကာစစ်သည်တင်ယာဉ်တွေ၊ MMT-40 အပေါ့စားတင့်ကားတွေနဲ့ 2SIU ယာဉ်တင်ဟောက်ဝစ်ဇာ အမြောက်တွေ ရောင်းချပေးခဲ့ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ  ဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ လွတ်လပ်သောနိုင်ငံတကာ အချက်အလက်ရှာဖွေရေးအဖွဲ့ (United Nations Independ ent International Fact-Finding Mission on Myanmar) ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရပါတယ်။

ကုလသမဂ္ဂလွတ်လပ်သောနိုင်ငံတကာအချက်အလက်ရှာဖွေရေးအဖွဲ့ဟာ (ယူကရိန်းနိုင်ငံနဲ့) မြန်မာနိုင်ငံတို့ စစ်လက်နက်ပစ္စည်းပူးပေါင်းထုတ်လုပ်ရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဖြစ်နိုင်ဖွယ်ရာရှိတဲ့အခြေအနေတွေကိုလည်း စုံစမ်း လေ့လာခဲ့ပါတယ်။

လွန်ခဲ့တဲ့နှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့ အာဏာမသိမ်းခင်ကရော အာဏာသိမ်းပြီးတဲ့အချိန်မှာရော ရန်ကုန်မြို့ မှာ ယူကရိန်းနိုင်ငံထုတ် BTR-4 သံချပ်ကာယာဉ်တွေကို တွေ့မြင်ရပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံကို စစ်လက်နက်ပစ္စည်း တွေ အဓိက ထောက်ပံ့နေတဲ့ ယူကရိန်းနိုင်ငံက အဓိက စစ်လက်နက်ထုတ်လုပ်ရေးကုမ္ပဏီကြီးနှစ်ခုကတော့ Ukroboronprom ကုမ္ပဏီနဲ့ Ukrspecexport ကုမ္ပဏီတို့ ဖြစ်ကြောင်း ကုလသမဂ္ဂလွတ်လပ်သောနိုင်ငံတကာ အချက်အလက်ရှာဖွေရေးအဖွဲ့က ပြောပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဒီမိုကရေစီကို ဆိုင်းငံ့ရပ်တန့်ထားပြီး စစ်အာဏာသိမ်းပြီးတဲ့နောက် မြန်မာစစ်အစိုးရနဲ့ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်နေတာတွေကို ရပ်တန့်လိုက်မလားလို့ ဂျာမန်အစိုးရပိုင်အသံလွှင့်ဌာနတစ်ခုဖြစ်တဲ့ Deutsche Welle အသံလွှင့်ဌာ နက ၂၀၂၁ ခုနှစ် သြဂုတ်လ ၂၇ ရက်နေ့က Ukroboronprom ကုမ္ပဏီတာဝန်ရှိသူကို မေးမြန်းတဲ့အခါ ကုမ္ပဏီပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးက “ယူကရိန်းနိုင်ငံအနေနဲ့ စစ်လက်နက်ပစ္စည်းတွေကို ယူက ရိန်းနိုင်ငံရဲ့ဥပဒေနဲ့ နိုင်ငံတကာစည်းမျဉ်းတွေနဲ့အညီတင်ပို့ရောင်းချနေတာဖြစ်တဲ့အပြင် ၂၀၁၅ ခုနှစ်က လက်  မှတ်ရေးထိုးခဲ့တဲ့ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာနည်းပညာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးသဘောတူစာချုပ်ကလည်း အခု အာဏာ သိမ်းလိုက်တဲ့စစ်အစိုးရ လက်ထက်အထိ အကျုံးဝင်နေဆဲဖြစ်ကြောင်း” ပြောပါတယ်။

အဲဒီအင်တာဗျူးက ဒီမိုကရေစီလိုလားတဲ့တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေ တည်ထောင်ထားတဲ့ Justice for Myanmar ဆိုတဲ့ဝက်ဆိုက်တစ်ခုကို စက်တင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့မှာ ကြေညာချက်တစ်ခုထုတ်ပြန်ဖို့ လှုံ့ဆော်ခဲ့ပါတယ်။

“မြန်မာစစ်တပ်အတွက် စစ်လက်နက်ပစ္စည်းတွေ ဝယ်ယူပေးနေတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးတစ်ချင်းဖြစ်စေ ကုမ္ပဏီတွေ ဖြစ်စေ အဲဒီပုဂ္ဂိုလ်/ ကုမ္ပဏီတွေကို စီးပွားရေးပိတ်ဆို့အရေးယူမှုတွေ ချက်ချင်းချမှတ်ရမယ့်အပြင် နိုင်ငံတကာ ငွေကြေးစနစ်နဲ့ လက်နက်ကုန်သည်တချို့လည်ပတ်လှုပ်ရှားနေတဲ့စင်္ကာပူနိုင်ငံအပါအဝင် ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်တွေ ကို အသုံးပြုခွင့်ကိုလည်း ပိတ်ပင်တားဆီးရမှာဖြစ်ပါတယ်။” လို့ Justice for Myanmar အဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ကြေ ညာခဲ့ပါတယ်။

အဲဒီလိုစီးပွားရေးအရေးယူပိတ်ဆို့မှုအမျိုးအစားတွေကို လက်ရှိအချိန်မှာ ရုရှားနိုင်ငံကို ချမှတ်ထားလိုက်ပြီဖြစ်ပါ တယ်။ အဓိပ္ပာယ်ကတော့ ရုရှားအစိုးရနဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ ဆက်လက်လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်နေတဲ့နိုင်ငံတွေ အနေနဲ့ အနောက်နိုင်ငံတွေရဲ့ ဆင့်ပွားစီးပွားရေးအရေးယူပိတ်ဆို့ဒဏ်ကို တွေ့ကြုံခံစားရမယ်လို့ဆိုလိုတာဖြစ် ပါတယ်။

ဒီလိုအရေးယူပိတ်ဆို့မှုတွေချမှတ်လိုက်တဲ့အတွက် မြန်မာစစ်အစိုးရအနေနဲ့ မော်စကိုမှာသင်တန်းတက်နေတဲ့ အရာရှိတွေအတွက် လစာတွေကို ဆက်လက်ပေးပို့နိုင်မလား၊ ရုရှားနိုင်ငံထုတ် စစ်လက်နက်ဆိုင်ရာအပိုပစ္စည်း တွေနဲ့ ခဲယမ်းတွေကို ဆက်လက်ဝယ်ယူလို့ ရနိုင်မလားဆိုတာကို မေးခွန်းထုတ်စရာဖြစ်လာပါတယ်။

ဒီလိုအရေးယူပိတ်ဆို့မှုတွေဟာ မြန်မာပြည်မြောက်ပိုင်းက ကချင်လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် KIA နဲ့ ထိုင်းနယ် စပ်မှာအခြေချထားတဲ့ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး KNU တို့ကို တိုက်ခိုက်နေတဲ့စစ်ပွဲတွေမှာ ကျယ်ကျယ်ပြန့် ပြန့် အသုံးပြုနေတဲ့ ရုရှားထုတ် တိုက်ခိုက်ရေးရဟတ်ယာဉ်တွေအတွက် ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းရေး ကုန်ကျစရိတ်တွေ အတွက်လည်း အဓိက အကျုံးဝင်ပါလိမ့်မယ်။

အဲဒီတိုက်ခိုက်ရေးရဟတ်ယာဉ်တွေကို ကယားပြည်နယ်၊ ချင်းပြည်နယ်နဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်းမြောက်ပိုင်းဒေသတွေ က အရပ်သားတွေကို တိုက်ခိုက်ရာမှာလည်း အသုံးပြုခဲ့တယ်လို့ဆိုပါတယ်။

ရုရှားသမ္မတဗလာဒီမာပူတင်နဲ့ မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်တို့ဟာ နိုင်ငံတကာ အ သိုင်းအဝိုင်းကပစ်ပယ်တာခံထားရတဲ့ အရောင်အသွေးတူ တစ်အုပ်စုတည်းက ခေါင်းဆောင်တွေဖြစ်ပါတယ်။

အထက်ပြောခဲ့တဲ့ဆောင်းပါးရှင် မြင့်မြတ်လိုလူမျိုးက ဘယ်လိုဆောင်းပါးမျိုးကိုရေးတာပဲဖြစ်စေ ဒါမှမဟုတ် စစ်အစိုးရရဲ့ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ် ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ဘယ်လိုပဲပြောနေသည်ဖြစ်စေ မြန်မာ့တပ်မတော်က ရုရှားနိုင်ငံနဲ့ ယူကရိန်းနိုင်ငံက စစ်လက်နက်ပစ္စည်းတွေကို လွတ်လွတ်လပ်လပ် စိတ်ကြိုက်တင်သွင်းနိုင်တယ် ဆိုတဲ့နေ့ရက်တွေဟာ လက်ရှိအချိန်မှာ ကုန်ဆုံးပျောက်ကွယ်သွားပြီဖြစ်ပါကြောင်း …. ။

ASIA TIMES မှ ဘားတေးလင့်တနာရဲ့ Russia’s war means fewer arms for Myanmar ကို ဆီလျော် အောင်ပြန်ဆိုပါတယ်။

(unicode)

ရုရှား-ယူကရိနျးစဈပှဲကွောင့ျ မွနျမာနိုငျငံအတှကျ စဈလကျနကျပစ်စညျးဝယျယူမှု ထိပါးနိုငျ

……………………………………….

ဘာတေးလင့ျတနာ

ယူကရိနျးစဈပှဲမှာ ရုရှားတှကေ စဈရှိနျမွှင့ျပွီး ဗုံးကွဲတိုကျခိုကျနတေဲ့အခြိနျမှာ မွနျမာပွညျက အာဏာသိမျးစဈအ စိုးရ၊ ဒီမိုကရစေီလိုလားတဲ့ လကျနကျကိုငျတောျလှနျရေးတပျဖှဲ့အသဈတှနေဲ့ နှဈပေါငျးမြားစှာလကျနကျကိုငျပုနျ ကနျတိုကျခိုကျလာတဲ့ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှကွေားက ပွညျတှငျးစဈ တိုကျပှဲတှကွေားမှာတော့ ဗုံး ကွဲတိုကျခိုကျမှုတှေ ပိုမိုနညျးပါးလာနိုငျဖှယျရှိမယျလို့ ခန့ျမှနျးရပါတယျ။

ရုရှားနိုငျငံရော ယူကရိနျးနိုငျငံပါ မွနျမာနိုငျငံကို စဈလကျနကျပစ်စညျးတှေ အဓိကရောငျးခပြေးနတေဲ့နိုငျငံနှဈနိုငျငံ ဖွဈပါတယျ။ အဲဒီလိုတငျသှငျးခဲ့တဲ့ စဈလကျနကျပစ်စညျးတှကေို အခုအခြိနျမှာ နိုငျငံတဈဝနျး နရောအနှံ့အပွားမှာ ဖွဈပှားနတေဲ့ တိုကျပှဲတှမေှာ  စဈအစိုးရကိုဆန့ျကငြျနတေဲ့ တောျလှနျရေးသမားတှနေဲ့ အရပျသားတှကေို တိုကျ ခိုကျရာမှာ အသုံးပွုနပေါတယျ။

ဒါပမေဲ့လညျး လကျရှိအခြိနျမှာ ယူကရိနျးစဈပှဲအရှိနျမွင့ျတကျလာတဲ့အတှကျကွောင့ျ အဲဒီလကျနကျရောငျးဝယျ ဖောကျကားရေးစီးဆငျးမှုတှဟော အရှိနျတဈခုအထိ နှေးကှေးရပျတန့ျသှားဖှယျရာရှိတယျလို့ ယူဆရပါတယျ။

အဲဒီပထဝီနိုငျငံရေးဆိုငျရာ ဂယကျရိုကျခတျမှုဟာ မွနျမာနျိုငျငံက ပွညျတှငျးစဈလမျးကွောငျးနဲ့ ပွညျတှငျးစဈက ထှကျပေါျလာမယ့ျရလဒျကို သိသာထငျရှားစှာ အကြိုးသကျရောကျမှုရှိနိုငျမယျလို့ ထငျပါတယျ။

တကယျလို့ ဒီစဈပှဲမှာ ရုရှားနိုငျသှားခဲ့ရငျ ရုရှားအစိုးရက ယူကရိနျးနိုငျငံကို စဈကငျးမဲ့ဇုနျဖွဈအောငျ အမွနျဆုံး လုပျဆောငျသှားမှာဖွဈပါတယျ။ အဲဒီလိုလုပျဆောငျလိုကျတဲ့အတှကျ ရုရှားနိုငျငံကို ငှရေှာပေးနတေဲ့လကျနကျ တငျပို့တဲ့လုပျငနျးဟာ ရုတျတရကျ ထိုးရပျသှားနိုငျတယျလို့ အဓိပ်ပာယျသကျရောကျပါတယျ။

တကယျလို့ ဒီစဈပှဲမှာ ရုရှားဘကျက ရှုံးနိမ့ျခဲ့မယျဆိုရငျ ယူကရိနျးနိုငျငံကဒီမိုကရကျတဈအစိုးရကို  မွနျမာစဈ  အာဏာရှငျအစိုးရကို လကျနကျထောကျပံ့နတေဲ့နိုငျငံအဖွဈ မွငျခငြျကွမှာ မဟုတျပါဘူး။ အထူးသဖွင့ျတော့ အနောကျနိုငျငံတှဆေီက လတျတလောကာလအတှငျး ယူကရိနျးအစိုးရ လကျခံရရှိထားတဲ့ လကျနကျတှကေို ပွနျလညျရောငျးခမြှာကို ဆိုလိုတာပါ။

တဈပွိုငျတညျးမှာပဲ စဈလကျနကျပစ်စညျးတှဝေယျယူမှုအတှကျ ငှပေေးခြမေှုတှဟော အခုအခြိနျမှာ အနောကျနိုငျ ငံတှကေ စီးပှားရေးအရေးယူပိတျဆို့မှုတှခေမြှတျထားတဲ့ ရုရှားဘဏျတှကေတဈဆင့ျ ဖွတျသနျးသှားရမှာဖွဈတဲ့ အတှကျ (မွနျမာစဈအစိုးရရဲ့) ရုရှားနိုငျငံနဲ့ နောကျထပျစဈရေးအရပူးပေါငျးဆောငျရှကျမှုတှကေို ထိထိရောကျ ရောကျ ပိတျဆို့တားဆီးထားမှာပဲဖွဈပါတယျ။

မတျလ ၂ ရကျနေ့က ရုရှားနိုငျငံရဲ့အဓိကဘဏျကွီး ခုနဈခုကို စှမျးအငျအတှကျ ငှပေေးခြတေဲ့ဘဏ်ဍာရေးစနဈ အသုံးပွုခှင့ျကလှဲလို့ (SWIFT- Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunications) ခေါျ နျိျုငျငံတကာဘဏျမြားငှကွေေးဆကျသှယျမှုအဖှဲ့အစညျးကနေ ထုတျပယျပဈလိုကျပါတယျ။

မတျလ ၁ ရကျနေ့မှာ ကုလသမဂ်ဂအဖှဲ့ဝငျနိုငျငံပေါငျး ၁၉၃ နိုငျငံအနကျ ၁၄၁ နိုငျငံဟာ ရုရှားနိုငျငံက ယူကရိနျး နိုငျငံကိုကြူးကြောျတိုကျခိုကျတာကို ပွဈတငျရှုတျခတြဲ့ဆုံးဖွတျခကြျအတှကျ မဲပေးခဲ့ကွပါတယျ။

အဲဒီလိုမဲပေးရာမှာ နိုငျငံပေါငျး ၃၅ နိုငျငံက မဲမပေးခဲ့ပါဘူး။ ဘယျလာရုဈ၊ မွောကျကိုရီးယား၊ အဲရဈထရီယာနဲ့ ဆီးရီးယားနိုငျငံတို့ကတော့ ရုရှား ဘကျကထောကျခံခဲ့ကွပွီး ကုလသမဂ်ဂဆုံးဖွတျခကြျကို ကန့ျကှကျမဲပေးခဲ့ကွ ပါတယျ။

မွနျမာနိုငျငံကတော့ ကုလသမဂ်ဂဆုံးဖွတျခကြျကိုထောကျခံခဲ့ပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ အဲဒီလိုထောကျခံတယျဆိုတာက အာဏာသိမျးခံလိုကျရတဲ့ အရငျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျအစိုးရက ခန့ျထားတဲ့ သံအမတျကွီးဦးကြောျမိုးထှနျး ဟာ ကုလသမဂ်ဂမှာ မွနျမာနိုငျငံကိုယျစားပွုသံအမတျကွီးအဖွဈ ဆကျလကျတညျရှိနလေို့ပဲဖွဈပါတယျ။

မဟာမိတျနိုငျငံတှနေဲ့ မောျစကိုက ကြေးဇူးရှငျတှကေို နှဈသိမ့ျဖို့ စိတျအားထကျသနျနတေဲ့  မွနျမာစဈအစိုးရက တော့ ရုရှားကြူးကြောျတိုကျခိုကျမှုကို လူသိရှငျကွားထောကျခံခဲ့ပါတယျ။

ဖဖေောျဝါရီလ ၂၇ ရကျနေ့က မွနျမာဘာသာနဲ့ထုတျဝခေဲ့တဲ့ စဈအစိုးရအာဘောျကို ထငျဟပျပေါျလှငျစတေဲ့ မွနျ မာ့အလငျးသတငျးစာမှာ စာရေးသူတဈယောကျက “မွင့ျမွတျ” ဆိုတဲ့ ကလောငျဝှကျကိုအသုံးပွုပွီး “မကြေ ညကျတဲ့အတိတျသမိုငျးနှင့ျအတူ ယူကရိနျးကပေးတဲ့ သငျခနျးစာ” လို့ နာမညျပေးထားတဲ့ စာမကြျနှာနှဈမကြျနှာ ပါ သုံးသပျခကြျဆောငျးပါးကို ဖောျပွခဲ့ပါတယျ။

ရုရှားနိုငျငံရဲ့ကြူးကြောျတိုကျခိုကျမှု သုံးရကျမွောကျတဲ့နေ့မှာ ပုံနှိပျဖောျပွခဲ့တဲ့ အဲဒီဆောငျးပါးထဲမှာ ယူကရိနျး သမ်မတဗလာဒီမာဇီလနျစကီးကို အနောကျနိုငျငံတှရေဲ့ ရုပျသေးရုပျအဖွဈပုံဖောျထားပွီး ရုရှားအာဏာရှငျ ဗလာ ဒီမာပူတငျကိုတော့ တိုငျးပွညျရဲ့စဈရေးနဲ့ စီးပှားရေးအငျအားကို တောင့ျတငျးခိုငျမာအောငျတညျဆောကျနိုငျဖို့ အတှကျ အမွောျအမွငျကွီးတဲ့ ခေါငျးဆောငျအဖွဈ ခြီးကြူးရေးဖှဲ့ထားပါတယျ။

အဲဒီဆောငျးပါးဟာ စဈအစိုးရပွောခှင့ျရပုဂ်ဂိုလျ ဗိုလျခြုပျဇောျမငျးထှနျးက VOA နဲ့ အငျတာဗြူးတဈခုမှာ ရုရှား ကြူးကြောျတိုကျခိုကျမှုကိုထောကျခံပွောဆိုလိုကျပွီးတဲ့နောကျ နှဈရကျအကွာမှာ ပုံနှိပျဖောျပွခဲ့တာဖွဈပါတယျ။

အဲဒီလိုထောကျခံရာမှာ ဗိုလျခြုပျဇောျမငျးထှနျးက “ပထမဦးဆုံးနံပတျတဈအခကြျက ရုရှားနိုငျငံဟာ သူ့နိုငျငံရဲ့ အခြုပျအခွာအာဏာပိုငျစိုးမှုအတှကျ စညျးလုံးညီညှတျမှုရအောငျလုပျဆောငျခဲ့တာဖွဈပါတယျ။ ဒီလိုလုပျတာ မှနျတယျလို့ ကြှနျတောျထငျပါတယျ။ နံပတျနှဈအခကြျက ရုရှားနိုငျငံဟာ ကမ္ဘာ့အငျအားကွီးနိုငျငံတဈနိုငျငံဖွဈ တယျဆိုတာကို ကမ္ဘာကိုပွသဖို့ဖွဈပါတယျ။” လို့ ပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။

ရုရှားနိုငျငံရဲ့အခြုပျအခွာအာဏာ တညျတံ့ခိုငျမွဲဖို့အတှကျ ရုရှားတပျမတောျက တရားမြှတတဲ့အလုပျကို ဆောငျ ရှကျနတောဖွဈကွောငျး သီးခွားတရားဝငျထုတျပွနျကွညောခကြျထဲမှာ ဗိုလျခြုပျဇောျမငျးထှနျးက ပွောဆိုခဲ့ပွီး အဲဒီကွညောခကြျကို ရုရှားနိုငျငံမှာလညျး ထုတျပွနျခဲ့ပါတယျ။

ပှင့ျပှင့ျလငျးလငျးပွောရရငျ မွနျမာစဈအစိုးရဟာ ရုရှားဘကျကရပျတညျဖို့ ခိုငျလုံတဲ့ မဟာဗြူဟာမွောကျ  အ  ကွောငျးပွခကြျရှိပါတယျ။

မွနျမာ့တပျမတောျက တရုတျနိုငျငံအပေါျ အလှနျအကြှံမှီခိုနရေတာကို ထမေိစဖေို့ အတှကျ လတျတလောနှဈ တှအေတှငျးမှာ မွနျမာနိုငျငံကို ရုရှားနိုငျငံက လကျနကျတငျပို့မှုဟာ ရုတျတရုတျမွင့ျ တကျလာပါတယျ။ မွနျမာ နိုငျငံက မှီခိုအားထားနရေတဲ့ တရုတျနိုငျငံကို နိုငျငံရဲ့အခြုပျအခွာအာဏာကို ခွိမျး ခွောကျနတေဲ့နိုငျငံတဈနိုငျငံ  အဖွဈ မွနျမာထိပျတနျးအရာရှိကွီးအမြားအပွားက ရှုမွငျကွပါတယျ။

ရုရှားနိုငျငံဟာ မွနျမာ့တပျမတောျအတှကျ MiG-29 တိုကျခိုကျရေးဂကြျလယေယာဉျတှေ၊ Mi-35 တိုကျခိုကျရေး ရဟတျယာဉျတှေ၊ သယျယူပို့ဆောငျရေးရဟတျယာဉျတှေ၊ Yak-130 မွပွေငျတိုကျခိုကျရေးလယောဉျတှနေဲ့ အ ပေါ့စားသံခပြျကာကားတှကေို ထောကျပံံ့ခဲ့ပါတယျ။

တိုကျလယောဉျတှနေဲ့ တိုကျခိုကျရေးရဟတျယာဉျတှကေို လတျတလောကာလမှာ ဒီမိုကရစေီအရေးတကျကွှ လှုပျရှားနကွေတဲ့ တောျလှနျရေးအဖှဲ့တှရေှိတဲ့နရောတှကေို တိုကျခိုကျရာမှာအသုံးပွုခဲ့ကွပမေဲ့ မကွာခဏဆိုသ လို အရပျသားတှကေို ထိခိုကျခဲ့ပါတယျ။

မွနျမာ့တပျမတောျကအရာရှိနဲ့ စဈဘကျနဲ့ဆကျနှယျတဲ့သိပ်ပံပညာရှငျ ၇၀၀၀ ကြောျတို့ဟာ ၁၉၉၀ ပွည့ျနှဈ အ စောပိုငျးကာလတှကေတညျးက ရုရှားနိုငျငံကို သှားရောကျပွီး ပညာဆညျးပူးခဲ့ပါတယျ။

အဲဒီပညာရှငျတှဟော Omsk Armour Engineering Institute တို့၊ မောျစကိုမှာရှိတဲ့ Air Force Engineering Academy တို့၊ Nizhniy Novgorod Command Academy တို့၊ Kazan Military Command Academy တို့မှာ သှားရောကျ ဆညျးပူးလေ့လာခဲ့ကွတာဖွဈပါတယျ။

တခြို့သငျတနျးသားတှဆေိုရငျ လကျရှိမွနျမာနိုငျငံမှာရောကျရှိနပွေီဖွဈတဲ့ ရုရှားထုတျလယောဉျတှကေို မောငျး နှငျနိုငျဖို့အတှကျ ရုရှားလတေပျမှာ ဗျိုလျလောငျးတှအေဖွဈ တာဝနျထမျးဆောငျခဲ့တာမြိုးတှရေှိပါတယျ။

မွနျမာနိုငျငံဟာ ရုရှားနိုငျငံကနေ ၂၀၁၉ ခုနှဈအကုနျမှာ အမရေိကနျဒေါျလာ ၈၀၉ သနျးတနျကွေးရှိတဲ့ စဈလကျ နကျပစ်စညျးတှနေဲ့ ဆကျစပျပစ်စညျးတှေ ဝယျယူခဲ့တယျလို့ လတျတလောထုတျပွနျခဲ့တဲ့ စတော့ဟုမျးနိုငျငံတကာ ငွိမးျခမြျးရေးအငျစတီကြူရဲ့ ထုတျပွနျပွောဆိုခကြျအရ သိရပါတယျ။ ဒေါျလာ ၁.၅ ဘီလြံရဲ့ ကနြျတဲ့ သုံးစှဲမှုက တော့ တခွားအရငျးအမွဈတှေ အထူးသဖွင့ျ တရုတျနိုငျငံက စဈလကျနကျပစ်စညျးတှကေို ဝယျယူရာမှာသုံးစှဲ တယျလို့ သုတသေနရလဒျတှအေရ သိရပါတယျ။

မွနျမာနိုငျငံကို ရုရှားထုတျ ရဒေါတှေ၊ Pantsir-S1 မွပွေငျမှ ဝဟေငျပဈ ဒုံးလကျနကျစနဈတှနေဲ့ Orlan-10E စောင့ျကွည့ျထောကျ လှမျးဒရုနျးတှတေငျပို့ပေးဖို့ အပွီးသတျကွိုတငျပွငျဆငျမှုတှပွေုလုပျနိုငျရေးအတှကျ မွနျမာ့  တပျမတောျက အာဏာသိမျးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှဈ ဖဖေောျဝါရီလ ၁ ရကျနေ့မတိုငျခငျမှာ ရုရှားကာကှယျရေးဝနျကွီး ဗိုလျခြုပျကွီး ဆာဂြီရှိငျဂူ မွနျမာနိုငျငံကို လာရောကျလညျပတျခဲ့ပါတယျ။

စဈအာဏာသိမျးလိုကျတဲ့အခြိနျကစပွီး အစစအရာရာ အားပေးမွှင့ျတငျတဲ့အနနေဲ့ လှနျခဲ့တဲ့နှဈ မတျလ ၂၇ ရကျ နေ့က နပွေညျတောျမှာကငြျးပခဲ့တဲ့ တပျမတောျနေ့အခမျးအနားကို ရုရှားဒုတျိယကာကှယျရေးဝနျကွီး အလကျ ဇန်ဒားဖိုမငျ တကျရောကျခဲ့တာကို ကွည့ျလိုကျရငျ နှဈနိုငျငံဆကျဆံရေး ဘယျလောကျအထိ ရငျးရငျးနှီးနှီးရှိတယျ ဆိုတာ ထငျထငျရှားရှား တှေ့မွငျရမှာဖွဈပါတယျ။

၂၀၂၁ ခုနှဈ ဇှနျလမှာ မွနျမာ့တပျမတောျခေါငျးဆောငျ ဗိုလျခြုပျမှူးကွီးမငျးအောငျလှိုငျဟာ မောျစကိုကို သှား ရောကျလညျပတျခဲ့ပါတယျ။ မောျစကိုမှာ ဗိုလျခြုပျမှူးကွီးမငျးအောငျလှိုငျဟာ ရုရှားကာကှယျရေးဝနျကွီးဌာန စဈတက်ကသိုလျရဲ့ ဂုဏျထူးဆောငျပါမောက်ခဘှဲ့ကို လကျခံရရှိခဲ့ပါတယျ။

ရိုဟငျဂြာတှကေို လူမြိုးတုံးသတျဖွတျတယျလို့ အမြားကမွငျနတေဲ့အလုပျတှကေို ဆကျလကျဆောငျရှကျနမေှုနဲ့  တဈဝကျတဈပကြျဒီမိုကရစေီကို ဖွုတျခပြဈလိုကျတဲ့ ဗိုလျခြုပျမှူးကွီးရဲ့အခနျးကဏ်ဍကို အနောကျနိုငျငံတှနေဲ့ ကုလသမဂ်ဂစုံစမျးစဈဆေးရေးမှူးတှကေ ပွဈတငျရှုတျခနြတေဲ့အခြိနျမှာ ရုရှားနိုငျငံက ဂုဏျထူးဆောငျပါမောက်ခ ဘှဲ့ကို ပေးအပျဂုဏျပွုလိုကျတာဖွဈပါတယျ။

ဗိုလျခြုပျမှူးကွီးမငျးအောငျလှိုငျကို ရုရှားအစိုးရက တောကျလြှောကျကွိုဆိုခဲ့ပါတယျ။ ၂၀၁၃ ခုနှဈ ဇှနျလအတှငျး မှာ ရုရှားကာကှယျရေးဝနျကွီးဗိုလျခြုပျကွီး ဆာဂြီရှိငျဂူရဲ့ဖိတျကွားခကြျအရ လကျနကျအရောငျးအဝယျကိစ်စ ဆှေးနှေးဖို့အတှကျ ဗိုလျခြုပျမှူးကွီးမငျးအောငျလှိုငျ ရုရှားနိုငျငံကို သှားရောကျခဲ့ပါတယျ။ အဲဒီအခြိနျက တရား ဝငျမွနျမာမီဒီယာတှကေ နှဈနိုငျငံအကြိုးစီးပှားအတှကျ အလညျအပတျသှားရောကျတယျလို့ ဖောျပွခဲ့ပါတယျ။

၂၀၁၆ ခုနှဈ ဇှနျလအတှငျးကလညျး ရုရှားနိုငျငံနဲ့ မွနျမာနိုငျငံဟာ စဈရေးပူးပေါငျးဆောငျရှကျမှုသဘောတူ စာ ခြုပျတဈခုကို လကျမှတျရေးထိုးခဲ့ပါသေးတယျ။ အဲဒီလို သဘောတူစာခြုပျလကျမှတျရေးထိုးခဲ့တာကို “မွနျမာနိုငျ ငံနဲ့ ရုရှားနိုငျငံ တပျမတောျမြားရဲ့ တိုကျပှဲဝငျအသင့ျဖွဈမှုကို မွှင့ျတငျဆောငျရှကျနိုငျရနျ ဖွဈနိုငျသမြှ အရာအား လုံးဆောငျရှကျရနျအတှကျ တရားဝငျမှတျတမျးအထောကျအထားမြားဖွဈလာမယ့ျ ဘကျပေါငျးစုံပူးပေါငျးဆောငျ ရှကျရေး” အတှကျ လမျးခငျးပေးလိုကျတာဖွဈကွောငျး ရုရှားသတငျးဌာန TASS က ဖောျပွခဲ့ပါတယျ။

ပှင့ျပှင့ျလငျးလငျးပွောရရငျ ယူကရိနျးက မွနျမာနိုငျငံကို စဈလကျနကျပစ်စညျးထောကျပံ့တယျဆိုတာ ရုရှားနိုငျငံက  ထောကျပံ့တာလောကျ အားမကောငျးပါဘူး။

၂၀၁၅ ခုနှဈကတညျးက ယူကရိနျးနိုငျငံက မွနျမာနိုငျငံကို BTR-4 သံခပြျကာစဈသညျတငျယာဉျတှေ၊ MMT-40 အပေါ့စားတင့ျကားတှနေဲ့ 2SIU ယာဉျတငျဟောကျဝဈဇာ အမွောကျတှေ ရောငျးခပြေးခဲ့ကွောငျး မွနျမာနျိုငျငံ  ဆိုငျရာ ကုလသမဂ်ဂ လှတျလပျသောနိုငျငံတကာ အခကြျအလကျရှာဖှရေေးအဖှဲ့ (United Nations Independ ent International Fact-Finding Mission on Myanmar) ရဲ့ ထုတျပွနျခကြျအရ သိရပါတယျ။

ကုလသမဂ်ဂလှတျလပျသောနိုငျငံတကာအခကြျအလကျရှာဖှရေေးအဖှဲ့ဟာ (ယူကရိနျးနိုငျငံနဲ့) မွနျမာနိုငျငံတို့ စဈလကျနကျပစ်စညျးပူးပေါငျးထုတျလုပျရေးနဲ့ ပတျသကျပွီး ဖွဈနိုငျဖှယျရာရှိတဲ့အခွအေနတှေကေိုလညျး စုံစမျး လေ့လာခဲ့ပါတယျ။

လှနျခဲ့တဲ့နှဈ ဖဖေောျဝါရီလ ၁ ရကျနေ့ အာဏာမသိမျးခငျကရော အာဏာသိမျးပွီးတဲ့အခြိနျမှာရော ရနျကုနျမွို့ မှာ ယူကရိနျးနိုငျငံထုတျ BTR-4 သံခပြျကာယာဉျတှကေို တှေ့မွငျရပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံကို စဈလကျနကျပစ်စညျး တှေ အဓိက ထောကျပံ့နတေဲ့ ယူကရိနျးနိုငျငံက အဓိက စဈလကျနကျထုတျလုပျရေးကုမ်ပဏီကွီးနှဈခုကတော့ Ukroboronprom ကုမ်ပဏီနဲ့ Ukrspecexport ကုမ်ပဏီတို့ ဖွဈကွောငျး ကုလသမဂ်ဂလှတျလပျသောနိုငျငံတကာ အခကြျအလကျရှာဖှရေေးအဖှဲ့က ပွောပါတယျ။

မွနျမာနိုငျငံမှာ ဒီမိုကရစေီကို ဆိုငျးငံ့ရပျတန့ျထားပွီး စဈအာဏာသိမျးပွီးတဲ့နောကျ မွနျမာစဈအစိုးရနဲ့ ပူးပေါငျး ဆောငျရှကျနတောတှကေို ရပျတန့ျလိုကျမလားလို့ ဂြာမနျအစိုးရပိုငျအသံလှှင့ျဌာနတဈခုဖွဈတဲ့ Deutsche Welle အသံလှှင့ျဌာ နက ၂၀၂၁ ခုနှဈ သွဂုတျလ ၂၇ ရကျနေ့က Ukroboronprom ကုမ်ပဏီတာဝနျရှိသူကို မေးမွနျးတဲ့အခါ ကုမ်ပဏီပွောခှင့ျရပုဂ်ဂိုလျတဈဦးက “ယူကရိနျးနိုငျငံအနနေဲ့ စဈလကျနကျပစ်စညျးတှကေို ယူက ရိနျးနိုငျငံရဲ့ဥပဒနေဲ့ နိုငျငံတကာစညျးမဉြျးတှနေဲ့အညီတငျပို့ရောငျးခနြတောဖွဈတဲ့အပွငျ ၂၀၁၅ ခုနှဈက လကျ  မှတျရေးထိုးခဲ့တဲ့ စဈဘကျဆိုငျရာနညျးပညာပူးပေါငျးဆောငျရှကျရေးသဘောတူစာခြုပျကလညျး အခု အာဏာ သိမျးလိုကျတဲ့စဈအစိုးရ လကျထကျအထိ အကြုံးဝငျနဆေဲဖွဈကွောငျး” ပွောပါတယျ။

အဲဒီအငျတာဗြူးက ဒီမိုကရစေီလိုလားတဲ့တကျကွှလှုပျရှားသူတှေ တညျထောငျထားတဲ့ Justice for Myanmar ဆိုတဲ့ဝကျဆျိုကျတဈခုကို စကျတငျဘာလ ၈ ရကျနေ့မှာ ကွညောခကြျတဈခုထုတျပွနျဖို့ လှုံ့ဆောျခဲ့ပါတယျ။

“မွနျမာစဈတပျအတှကျ စဈလကျနကျပစ်စညျးတှေ ဝယျယူပေးနတေဲ့ ပုဂ်ဂိုလျတဈဦးတဈခငြျးဖွဈစေ ကုမ်ပဏီတှေ ဖွဈစေ အဲဒီပုဂ်ဂိုလျ/ ကုမ်ပဏီတှကေို စီးပှားရေးပိတျဆို့အရေးယူမှုတှေ ခကြျခငြျးခမြှတျရမယ့ျအပွငျ နိုငျငံတကာ ငှကွေေးစနဈနဲ့ လကျနကျကုနျသညျတခြို့လညျပတျလှုပျရှားနတေဲ့စငျ်ကာပူနိုငျငံအပါအဝငျ ကမ္ဘာ့ဈေးကှကျတှေ ကို အသုံးပွုခှင့ျကိုလညျး ပိတျပငျတားဆီးရမှာဖွဈပါတယျ။” လို့ Justice for Myanmar အဖှဲ့က ထုတျပွနျကွေ ညာခဲ့ပါတယျ။

အဲဒီလိုစီးပှားရေးအရေးယူပိတျဆို့မှုအမြိုးအစားတှကေို လကျရှိအခြိနျမှာ ရုရှားနိုငျငံကို ခမြှတျထားလိုကျပွီဖွဈပါ တယျ။ အဓိပ်ပာယျကတော့ ရုရှားအစိုးရနဲ့ စီးပှားရေးလုပျငနျးတှေ ဆကျလကျလုပျကိုငျဆောငျရှကျနတေဲ့နိုငျငံတှေ အနနေဲ့ အနောကျနိုငျငံတှရေဲ့ ဆင့ျပှားစီးပှားရေးအရေးယူပိတျဆို့ဒဏျကို တှေ့ကွုံခံစားရမယျလို့ဆိုလိုတာဖွဈ ပါတယျ။

ဒီလိုအရေးယူပိတျဆို့မှုတှခေမြှတျလိုကျတဲ့အတှကျ မွနျမာစဈအစိုးရအနနေဲ့ မောျစကိုမှာသငျတနျးတကျနတေဲ့ အရာရှိတှအေတှကျ လစာတှကေို ဆကျလကျပေးပို့နိုငျမလား၊ ရုရှားနိုငျငံထုတျ စဈလကျနကျဆိုငျရာအပိုပစ်စညျး တှနေဲ့ ခဲယမျးတှကေို ဆကျလကျဝယျယူလို့ ရနိုငျမလားဆိုတာကို မေးခှနျးထုတျစရာဖွဈလာပါတယျ။

ဒီလိုအရေးယူပိတျဆို့မှုတှဟော မွနျမာပွညျမွောကျပိုငျးက ကခငြျလှတျမွောကျရေးတပျမတောျ KIA နဲ့ ထိုငျးနယျ စပျမှာအခွခေထြားတဲ့ ကရငျအမြိုးသားအစညျးအရုံး KNU တို့ကို တိုကျခိုကျနတေဲ့စဈပှဲတှမေှာ ကယြျကယြျပွန့ျ ပွန့ျ အသုံးပွုနတေဲ့ ရုရှားထုတျ တိုကျချိုကျရေးရဟတျယာဉျတှအေတှကျ ပွုပွငျထိနျးသိမျးရေး ကုနျကစြရိတျတှေ အတှကျလညျး အဓိက အကြုံးဝငျပါလိမ့ျမယျ။

အဲဒီတိုကျခိုကျရေးရဟတျယာဉျတှကေို ကယားပွညျနယျ၊ ခငြျးပွညျနယျနဲ့ စဈကိုငျးတိုငျးမွောကျပိုငျးဒသေတှေ က အရပျသားတှကေို တိုကျခိုကျရာမှာလညျး အသုံးပွုခဲ့တယျလို့ဆိုပါတယျ။

ရုရှားသမ်မတဗလာဒီမာပူတငျနဲ့ မွနျမာစဈခေါငျးဆောငျဗျိုလျခြုပျမှူးကွီးမငျးအောငျလှိုငျတို့ဟာ နိုငျငံတကာ အ သိုငျးအဝိုငျးကပဈပယျတာခံထားရတဲ့ အရောငျအသှေးတူ တဈအုပျစုတညျးက ခေါငျးဆောငျတှဖွေဈပါတယျ။

အထကျပွောခဲ့တဲ့ဆောငျးပါးရှငျ မွင့ျမွတျလိုလူမြိုးက ဘယျလိုဆောငျးပါးမြိုးကိုရေးတာပဲဖွဈစေ ဒါမှမဟုတျ စဈအစိုးရရဲ့ပွောခှင့ျရပုဂ်ဂိုလျ ဗျိုလျခြုပျဇောျမငျးထှနျးက ဘယျလိုပဲပွောနသေညျဖွဈစေ မွနျမာ့တပျမတောျက ရုရှားနိုငျငံနဲ့ ယူကရိနျးနိုငျငံက စဈလကျနကျပစ်စညျးတှကေို လှတျလှတျလပျလပျ စိတျကွိုကျတငျသှငျးနိုငျတယျ ဆိုတဲ့နေ့ရကျတှဟော လကျရှိအခြိနျမှာ ကုနျဆုံးပြောကျကှယျသှားပွီဖွဈပါကွောငျး …. ။

ASIA TIMES မှ ဘားတေးလင့ျတနာရဲ့ Russia’s war means fewer arms for Myanmar ကို ဆီလြောျ အောငျပွနျဆိုပါတယျ။