တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယတင္းမာမႈၾကား ေျမစာပင္ျဖစ္ေနတဲ့ျမန္မာ
PUBLISHED - June 4, 2020
ခ်င္းမိုင္၊ ဇြန္ ၄
COVID-19 အၾကပ္အတည္းကာလမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအျပင္ပ်ံတဲ့ေလေၾကာင္းခရီးစဥ္႐ွားေပမဲ့ ေမ ၁၄ ရက္မွာ ေတာ့ သိသာထင္႐ွားတဲ့ႁခြင္းခ်က္႐ွိခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕အထူးေလယာဥ္ဟာ ေျမာက္ပိုင္းစစ္ကိုင္းေဒသ ရဲ႕ခႏၲီးၿမိဳ႕ကေန အိႏိၵယႏိုင္ငံအေ႐ွ႕ေျမာက္ပိုင္းမဏိပူရျပည္နယ္ကိုျဖတ္ၿပီး အာသံျပည္နယ္မွာ႐ွိတဲ့ ဂူဝါဟာတီ ၿမိဳ႕ကို ပ်ံသန္းသြားတာပါ။ ပါသြားသူေတြကေတာ့ မဏိပူရေသာင္းက်န္းသူ ၁၂ ေယာက္နဲ႔ အာသံက ေသာင္း က်န္းသူ ၁၀ ေယာက္ပါ။ သူတို႔ဟာ ျမန္မာတပ္မေတာ္က အိႏၵိယအာဏာပိုင္ေတြဆီ တူညီစြာထူးဆန္းတဲ့ စိတ္ ဆႏၵေကာင္းနဲ႔ လႊဲေျပာင္းေပးခဲ့သူေတြပါ။ ပိုက်ယ္ျပန္တဲ့႐ွဳေထာင့္ကၾကည့္ရင္ေတာ့ ႏိုင္ငံျခားအဆက္အသြယ္ ေတြအမ်ိဳးမ်ိဳးေျပာင္းေနၿပီး လံုၿခံဳေရးနဲ႔လက္နက္ေတြအတြက္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကို ေရ႐ွည္မွီခိုေနတာပိုနည္းလာ ေအာင္လုပ္ေနတဲ့ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ႕မူဝါဒကို ေရာင္ျပန္ဟပ္ေနပါတယ္။
တ႐ုတ္နဲ႔အိႏိၵယတို႔ရဲ႕ၿပိဳင္ဆိုင္မႈ႐ွိေနတဲ့ေျမာက္ပိုင္းနယ္စပ္မွာ တပ္ဖြဲ႕ေတြပံုေနၿပီး ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြထဲမွာထက္ ၿပိဳင္ဘက္ ၂ ႏိုင္ငံၾကား ပဋိပကၡေတြနဲ႔ပိုၿပီးနီးကပ္လာလို႔ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္အေရးႀကီးမႈကို ထပ္ေပါင္းထည့္ လိုက္တာပါ။ ျမန္မာဟာ အာ႐ွရဲ႕ဧရာမႏိုင္ငံႀကီး ၂ ႏိုင္ငံၾကားမွာ ၾကပ္ညပ္ေနတာပါ။ ၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္ကာလ ေတြကတည္းက အိႏိၵယေသာင္းက်န္းသူေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာခိုလံႈေနၾကတာပါ။ အဲဒီအခ်ိန္ကစၿပီး နာဂ လန္း၊ မဏိပူရနဲ႔အာသံျပည္နယ္ေတြထဲမၾကာမၾကာ၀င္ေရာက္တိုက္ခိုက္မႈေတြလုပ္ေနၿပီး အိႏၵိယတပ္ဖြဲ႕ေတြ မျဖတ္ႏိုင္တဲ့နယ္စပ္ကေန သူတို႔ခိုလႈံတဲ့ေနရာေတြကို ေဘးကင္းကင္းနဲ႔ျပန္ဆုတ္ႏိုင္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံတြင္းတျခားေနရာေတြမွာ တိုင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္စုေသာင္းက်န္းမႈေၾကာင့္ ဖိအားပိုမ်ားတဲ့ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြ ၀န္ပိေနတဲ့ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြက တျခားနည္းလမ္းေတြကို အေျပာင္းအလဲမ႐ွိၾကည့္ခဲ့႐ံုသာမက လူသူကင္း မဲ့တဲ့ေနရာေတြမွာ ေသာင္းက်န္းသူစခန္းေတြ႐ွိေနတာကို ျငင္းေတာင္ေနပါတယ္။ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီမွာ ေတာ့ အလွည့္အေျပာင္းျဖစ္လာပါတယ္။ တပ္မေတာ္က စစ္တိုင္းတိုင္းေဒသႀကီးအထက္ပိုင္းမွာ႐ွိၿပီးေတာ့ နာဂလန္းအမ်ိဳးသားဆို႐ွယ္လစ္ေကာင္စီ(ကတ္ပလန္)(NSCN-K)က အိႏၵိယႏိုင္ငံအေ႐ွ႕ေျမာက္ပိုင္းက သူပုန္ ေတြန ဲ႔႐ံုးခ်ဳပ္ကိုေ၀မွ်ထားတဲ့ တာဂကို တပ္မေတာ္က၀င္စီးနင္ခဲ့တာပါ။ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္၊ ဇြန္မွာ ျမန္မာနာဂတစ္ ေယာက္ျဖစ္တဲ့႐ွမ္၀မ္႐ွမ္ဂၽြန္းကတ္ပလန္ေသဆံုးခဲ့ေပမဲ့ နာဂလန္နဲ႔မဏိပူရျပည္နယ္ေတြမွာ အသီးသီး႐ွိေနတဲ့ နာဂေတြျဖစ္တဲ့ အီဆက္ခ်ီ႐ွီဆြဴနဲ႔ သြင္ဂါလန္မြီဗားတို႔ကိုကိုယ္စားျပဳတဲ့ NSCN-IMကေနခြဲထြက္လာတဲ့ NSCN-Kအဖြဲ႔ေတာ့ နာမည္နဲ႔ဆက္ၿပီးရပ္တည္ေနတုန္းပါ။
အီဆက္က ၂၀၁၆ ခုႏွစ္၊ ဇြန္မွာ ကြယ္လြန္ခဲ့ၿပီး မြီဗားကေတာ့ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္ကတည္းက အစိုးရအာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ ေရေရာရာရာအေျဖမထြက္တဲ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးမႈေတြလုပ္ခဲ့တဲ့အိႏၵိယႏိုင္ငံမွာ သက္႐ွိထင္႐ွား႐ွိေနတုန္းပါ။ ၿပီးခဲ့တဲ့လကအိႏၵိယကိုျပန္ပို႔ေပးခဲ့တဲ့ေသာင္းက်န္းသူေတြကို ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္မွာတပ္မေတာ္က တာဂမွာစီးနင္းမႈေတြ လုပ္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ေနရာအသီးသီးမွာ ဖမ္းဆီးခဲ့တာပါ။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ တပ္မေတာ္ဟာ NSCN-K အဆင့္ ျမင့္အရာ႐ွိ ၅ ေယာက္ကိုလည္း လႊဲေျပာင္းေပးခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံကနာဂေတြျဖစ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ သားပါ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ႏို၀င္ဘာတုန္းက သူတို႔ကို ခႏၲီးမွာ႐ွိတဲ့တရား႐ံုးက ၁၉၀၉ ခုႏွစ္၊ ကိုလိုနီေခတ္က ျပင္းထန္ လြန္းတဲ့ဥပေဒတစ္ခုျဖစ္တဲ့ မတရားအသင္းအက္ဥပေဒအရ ေထာင္ ၂ ႏွစ္ခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ အိႏၵိယေသာင္း က်န္းသူေတြကိုလည္း အလားတူဥပေဒနဲ႔ပဲ ေထာင္ ၂ ႏွစ္ခ်ထားၿပီး ခႏၲီးေထာင္မွာအက်ဥ္းခ်ထားတာပါ။
သၾကၤန္မွာသူတို႔ကို လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးခဲ့ၿပီး ပံုမွန္အားျဖင့္ လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္႐ွားသူေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးဆန္႔ က်င္သူေတြကိုလႊတ္ေပးေလ့မ႐ွိေပမဲ့ ေဒသခံနာဂစာေပႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈအသင္းတစ္သင္းရဲ႕ အယူခံကိုတံု႔ျပန္တဲ့ အေနနဲ႔ အဲဒီနာဂ ၅ ေယာက္ကိုလႊတ္ေပးခဲ့တာပါ။ ႏိုင္ငံျခားသားေတြအတြက္ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္မ႐ွိလို႔ မဏိ ပူရနဲ႔အာသံကလူေတြကိုေတာ့ မလႊတ္ေပးခဲ့ေပမဲ့ တိုးတိုးတိတ္တိတ္သံတမန္နည္းလမ္းအရ အိႏၵိယလံုၿခံဳေရး ဌာနေတြက သူတို႔ျပန္လြတ္ေအာင္လုပ္ေပးခဲ့ၿပီး အိႏၵိယႏိုင္ငံကိုျပန္ပို႔ေအာင္စီမံႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ဟာ မဏိပူရ က အုပ္စု ၃ မ်ိဳးကျဖစ္ပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ကစီးနင္းမႈေတြနဲ႔ အိႏၵိယကိုသူပုန္ေတြျပန္လႊဲေပးခဲ့တာဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒမွာ ေနာက္ထပ္ သိသာထင္႐ွားတဲ့အေ႐ႊ႕တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၈၀ ေနာက္ပိုင္းေတြနဲ႔ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ေတြမွာ အေနာက္ႏိုင္ငံ ေတြရဲ႕ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈေတြနဲ႔သပိတ္ေမွာက္မႈေတြကို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကအခြင့္ေကာင္းယူခဲ့ၿပီး ရင္းႏွီးႁမွဳပ္ႏွံမႈေတြ၊ ေခ်းေငြေတြ၊ ဆိုင္းငံ့ေငြေတြ၊ လက္နက္ေရာင္းခ်မႈေတြနဲ႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ျမန္မာႏိုင္ငံကို လႊမ္းမိုးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ကစၿပီး ျမန္မာအစိုးရက ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈအမ်ိဳးမ်ိဳးကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ ဒီမိုကရက္တစ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲက်င္းပႏိုင္တဲ့အခါမွာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕လႊမ္းမိုးမႈေမွး မွိန္သြားပါတယ္။
တစ္ခါကအပယ္ခံျဖစ္ခဲ့ဖူးတဲ့ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျပန္ၫွိႏႈိင္းဖို႔ အေနာက္ကမာၻကလည္း ျပန္၀င္လာခဲ့ေပမဲ့ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္မွာ ဘဂၤါလီဒုကၡသည္အၾကပ္အတည္းျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ျပန္ၿပီးေတာ့ေျပာင္းလဲသြားပါတယ္။ အေနာက္ ကမာၻရဲ႕သေဘာထားလည္း ျပန္တင္းမာခဲ့ၿပီးေတာ့ တ႐ုတ္လည္း ျပန္ေရာက္လာပါတယ္။ ဒီတစ္ခါမွာေတာ့ ကုန္းတြင္းပိတ္တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအေနာက္ေတာင္ပိုင္းနဲ႔ အိႏၵိယသမုဒၵရာကို ျမန္မာႏိုင္ငံကေနျဖတ္ၿပီး ဆက္သြယ္ ေပးမယ့္ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္လမ္းေၾကာင္းတည္ဖို႔ရည္႐ြယ္ထားၿပီး အေမရိကန္ေဒၚလာသန္းေပါင္းသန္းခ်ီ ရင္းႏွီးႁမွဳပ္ႏွံထားတဲ့ ေခတ္သစ္ပိုးလမ္းမႀကီးႏွင့္ ေရေၾကာင္းပတ္လမ္းစီမံကိန္း(BRI)ကိုေၾကာ္ျငာတာပါ။ ၂၀၁၁-၂၀၁၂ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြမတိုင္ခင္ စစ္အာဏာ႐ွင္အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ႐ွိခဲ့တဲ့အခ်ိန္ထက္ လက္႐ွိမွာ ျမန္မာတပ္မေတာ္ဟာ တ႐ုတ္၀ယ္လက္ႏိုင္ငံျဖစ္မယ္ဆိုတာကို ေၾကာက္ေနပါတယ္။
မၾကာေသးခင္မွာ ဆူခြိဳင္း SU-30M ၆ စင္း၀ယ္ယူဖို႔ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂၀၄ သန္းတန္ဖိုး႐ွိတဲ့စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ ဆိုတာအပါအ၀င္ စစ္တပ္ေလ့က်င့္မႈေတြနဲ႔ စစ္ဘက္သံုးပစၥည္းေတြေထာက္ပံ့ဖို႔ မိတ္ဖက္ေဟာင္းျဖစ္တဲ့ ႐ု႐ွား ႏိုင္ငံဘက္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ပိုက္ဆံေတြလွည့္သြားပါတယ္။ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီမွာ ႐ု႐ွားကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီးဆာေဂး႐ွိဳင္ဂူ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုလာေရာက္ၿပီး တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္ လႈိင္ကိုေတြ႕ဆံုခဲ့ပါတယ္။ စစ္လက္နက္ေတြေထာက္ပံ့ေပးဖို႔နဲ႔ ႐ု႐ွားေက်ာင္းေတြဆီ ျမန္မာတပ္မေတာ္သားေတြ ပို႔ၿပီးပညာသင္ခြင့္ျပဳဖို႔အပါအ၀င္ သေဘာတူညီခ်က္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရခဲ့ပါတယ္။
အေနာက္ကမာၻနဲ႔ မတူတာက ႐ု႐ွားက ျမန္မာတပ္မေတာ္နဲ႔အစိုးရကို ဘဂၤါလီေတြအေပၚရက္စက္ခဲ့တာေတြ အတြက္ ႐ႈတ္ခ်မႈမ႐ွိတာပါ။ ႏိုင္ငံအေ႐ွ႕ဘက္ျခမ္းအိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမွာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕လႊမ္းမိုးမႈကို တန္ျပန္ဖို႔စိတ္ အားထက္သန္ေနတဲ့အိႏိၵယကလည္း မ႐ႈတ္ခ်ခဲ့ပါဘူး။ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာတပ္မေတာ္ကို ေလ့က်င့္ေပးမႈေတြ ရပ္ဆိုင္းေတာ့မယ္လို႔ ၿဗိတိန္ကေၾကညာခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ အိႏၵိယႏိုင္ငံရဲ႕ထိပ္တန္းကာကြယ္ေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြ မွာသင္ၾကားတဲ့သင္ခန္းစာေတြကို ျမန္မာသေဘၤာသားေတြကိုသင္ၾကားေပးဖို႔ ျမန္မာနဲ႔အိႏိၵယေဆြးေႏြးခဲ့ၾက တယ္လို႔ ႐ိုက္တာက ၂၀၁၇ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာမွာေဖာ္ျပပါတယ္။
အဲဒီႏွစ္ ႏို၀င္ဘာမွာပဲ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးထိန္းသိမ္းမႈစစ္ဆင္ေရးေတြကိုအာ႐ံုစိုက္တယ္လို႔ တရား၀င္ေျပာထားတဲ့ ႏွစ္ ႏိုင္ငံပူးေပါင္းပထမဆံုးစစ္ေရးေလ့က်င့္မႈေတြကို အိႏၵိယနဲ႔ျမန္မာတို႔ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္၊ မတ္လမွာ ျမန္မာနဲ႔အိႏိၵယေရတပ္ေတြက ပြဲဦးထြက္ပူးေပါင္းစစ္ေရးေလ့က်င့္မႈကို တ႐ုတ္ေရငုပ္သေဘၤာေတြက်ဴးေက်ာ္ ေႏွာင့္ယွက္မႈအႀကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ႐ွိေနတယ္လို႔ အိႏၵိယဘက္ကမၾကာေသးခင္မွာေျပာခဲ့တဲ့ ဘဂၤလားပင္လယ္ ေအာ္မွာျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က တာဂမွာျမန္မာတပ္မေတာ္ရဲ႕လႈပ္႐ွားမႈနဲ႔ မၾကာေသးခင္က အိႏၵိယ ေသာင္းက်န္းသူေတြကို အိမ္ျပန္ပို႔ေပးခဲ့တာကို ပိုက်ယ္ျပန္တဲ့ပထဝီ၀င္မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ျမင္ကြင္းကေန အေကာင္းဆံုးျမင္ေတြ႕ရပါတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္သူ႔သမၼတႏိုင္ငံ၊ ယူနန္ျပည္နယ္က ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔နယ္စပ္မွာ႐ွိတဲ့ ေ႐ႊလီၿမိဳ႕မွာလည္း အေ႐ွ႕ေျမာက္ပိုင္းက ေသာင္းက်န္းသူေတြရဲ႕ကိုယ္စားလွယ္ေတြ႐ွိေနတာကို အိႏၵိယႏိုင္ငံက လည္း အထူးဂ႐ုျပဳေနပါတယ္။
ျမန္မာ-အိႏၵိယနယ္စပ္မွာခိုလံႈေနတဲ့ေသာင္းက်န္းသူေတြဆီေျပာင္းျပန္လွန္ၿပီး တ႐ုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္ကေန တ႐ုတ္လက္နက္ေတြကုန္ကူးေနတာမ႐ွိဘူးဆိုလည္း အိႏိၵယကေသခ်ာခ်င္ေနပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကေန ျပန္သြားတဲ့ေသာင္းက်န္းသူေတြရဲ႕အဖြဲ႔ေတြထဲကႏွစ္ဖြဲ႔ျဖစ္တဲ့ ကန္ဂလီပက္ျပည္သူ႔ေတာ္လွန္ေရးပါတီနဲ႔ ျပည္သူ႔ လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္တို႔ဟာ မဏိပူရအေျခစိုက္အဖြဲ႔ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ပိုၿပီးအားေကာင္းတဲ့ ျပည္ေထာင္စု လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဦး(အာသံ)(ULFA)ရဲ႕ တပ္မမွဴးပါရက္႐ွ္ ဘာယူရာကလည္း ယူနန္ျပည္နယ္မွာ ေအာင္းေန တယ္လို႔ယံုၾကည္ရပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္းကိုျဖတ္ၿပီး ULFA နဲ႔ မဏိပူရမွာ လက္နက္ကိုင္ရဲေဘာ္ေတြျဖစ္တဲ့ NSCK-K အတူတကြ အလုပ္လုပ္ခဲ့တဲ့ တာဂမွာ႐ွိတဲ့အရင္ကစခန္းေဟာင္းကို သူက မၾကာခဏသြားဖူးပါတယ္။ ေဘက်င္းက ျမန္မာ တပ္မေတာ္နဲ႔႐ု႐ွားနဲ႔ခ်ိတ္ဆက္ေနတာကို မနာလိုတာမ်ိဳးမျဖစ္ႏိုင္ေပမဲ့ ျမန္မာနဲ႔သူ႔ရဲ႕ၿပိဳင္ဘက္အိႏၵိယနဲ႔ လံုျခံဳေရး ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈျမန္ျမန္ဆန္ဆန္တိုးႁမွင့္လာတာကေတာ့ ေနာက္ထပ္ျပႆနာပါ။ ေဘက်င္းဘက္က ဘယ္လိုတံု႔ျပန္မလဲဆိုတာေတာ့ ေစာင့္ၾကည္ရဦးမွာပါ။ ေႏွာင့္ယွက္ခ်င္တဲ့အေျခအေနမ်ိဳးမွာဆိုရင္ေတာ့ တ႐ုတ္ ဟာ ပုန္ကန္ထႂကြမႈေတြ႐ွိေနတဲ့အိႏၵိယႏိုင္ငံအေ႐ွ႕ေျမာက္ပိုင္းက သူပုန္အဖြဲ႔ေသာင္းေျပာင္းေထြလာကို ဆက္ၿပီး ေထာက္ပံ့ေပးႏိုင္ပါတယ္။
ဒီလုပ္ရပ္ေတြဟာ အဲဒီေသာင္းက်န္းသူေတြေလ့က်င့္လက္နက္ျဖည့္တင္းေပးၿပီး နာဂလန္၊ မဏိပူရနဲ႔ မီဇိုရမ္တို႔လိုမ်ိဳး တိုင္းရင္းသားျပႆနာ႐ွိတဲ့နယ္ေျမေတြကို ျပန္ပို႔ခဲ့တဲ့ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္ေတြကေန ၁၉၈၀ ခုႏွစ္ေတြအထိ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံလုပ္ခဲ့တာေတြပါ။ ULFAကေတာ့ အဲဒီလိုတိုက္႐ိုက္အကူအညီေတြမရခဲ့ေပမဲ့ သူပုန္အုပ္စုေတြကို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံထဲမွာလြတ္လပ္စြာေနထိုင္ခြင့္ေပးခဲ့ၿပီး သူတို႔ရဲေဘာ္ေတြကို အိမ္ျပန္ဖို႔လမ္းေၾကာင္းေတြဖြင့္ထားေပးပါတယ္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အာဏာကစားတဲ့ ႏိုင္ငံမဟုတ္ ေတာ့ဘဲ BRI ရဲ႕မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္အေရးႀကီးမႈအရ အိႏၵိယရဲ႕ တိုးတက္လာမႈေတြကို နည္းလမ္းသစ္ေတြနဲ႔ အေႏွာင့္အယွက္လုပ္ဖို႔ နည္းလမ္း႐ွာေနဦးမွာျဖစ္ပါတယ္။
Ref : China, India tensions put Myanmar in the middle
#PeopleMedia Asiatimes တြင္ BERTIL LINTNER ေရးသားသည့္ China, India tensions put Myanmar in the middle ကို ဘာသာျပန္ဆိုသည္။
(unicode)
တရုတ်၊ အိန္ဒိယတင်းမာမှုကြား မြေစာပင်ဖြစ်နေတဲ့မြန်မာ
………………………………………………
ချင်းမိုင်၊ ဇွန် ၄
COVID-19 အကြပ်အတည်းကာလမှာ မြန်မာနိုင်ငံအပြင်ပျံတဲ့လေကြောင်းခရီးစဉ်ရှားပေမဲ့ မေ ၁၄ ရက်မှာ တော့ သိသာထင်ရှားတဲ့ခြွင်းချက်ရှိခဲ့ပါတယ်။ မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့အထူးလေယာဉ်ဟာ မြောက်ပိုင်းစစ်ကိုင်းဒေသ ရဲ့ခန္တီးမြို့ကနေ အိန္ဒိယနိုင်ငံအရှေ့မြောက်ပိုင်းမဏိပူရပြည်နယ်ကိုဖြတ်ပြီး အာသံပြည်နယ်မှာရှိတဲ့ ဂူဝါဟာတီ မြို့ကို ပျံသန်းသွားတာပါ။ ပါသွားသူတွေကတော့ မဏိပူရသောင်းကျန်းသူ ၁၂ ယောက်နဲ့ အာသံက သောင်း ကျန်းသူ ၁၀ ယောက်ပါ။ သူတို့ဟာ မြန်မာတပ်မတော်က အိန္ဒိယအာဏာပိုင်တွေဆီ တူညီစွာထူးဆန်းတဲ့ စိတ် ဆန္ဒကောင်းနဲ့ လွှဲပြောင်းပေးခဲ့သူတွေပါ။ ပိုကျယ်ပြန်တဲ့ရှုထောင့်ကကြည့်ရင်တော့ နိုင်ငံခြားအဆက်အသွယ် တွေအမျိုးမျိုးပြောင်းနေပြီး လုံခြုံရေးနဲ့လက်နက်တွေအတွက် တရုတ်နိုင်ငံကို ရေရှည်မှီခိုနေတာပိုနည်းလာ အောင်လုပ်နေတဲ့ မြန်မာ့တပ်မတော်ရဲ့မူဝါဒကို ရောင်ပြန်ဟပ်နေပါတယ်။
တရုတ်နဲ့အိန္ဒိယတို့ရဲ့ပြိုင်ဆိုင်မှုရှိနေတဲ့မြောက်ပိုင်းနယ်စပ်မှာ တပ်ဖွဲ့တွေပုံနေပြီး ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်တွေထဲမှာထက် ပြိုင်ဘက် ၂ နိုင်ငံကြား ပဋိပက္ခတွေနဲ့ပိုပြီးနီးကပ်လာလို့ မဟာဗျူဟာမြောက်အရေးကြီးမှုကို ထပ်ပေါင်းထည့် လိုက်တာပါ။ မြန်မာဟာ အာရှရဲ့ဧရာမနိုင်ငံကြီး ၂ နိုင်ငံကြားမှာ ကြပ်ညပ်နေတာပါ။ ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်ကာလ တွေကတည်းက အိန္ဒိယသောင်းကျန်းသူတွေက မြန်မာနိုင်ငံထဲမှာခိုလှုံနေကြတာပါ။ အဲဒီအချိန်ကစပြီး နာဂ လန်း၊ မဏိပူရနဲ့အာသံပြည်နယ်တွေထဲမကြာမကြာဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်မှုတွေလုပ်နေပြီး အိန္ဒိယတပ်ဖွဲ့တွေ မဖြတ်နိုင်တဲ့နယ်စပ်ကနေ သူတို့ခိုလှုံတဲ့နေရာတွေကို ဘေးကင်းကင်းနဲ့ပြန်ဆုတ်နိုင်ပါတယ်။
နိုင်ငံတွင်းတခြားနေရာတွေမှာ တိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်စုသောင်းကျန်းမှုကြောင့် ဖိအားပိုများတဲ့ခြိမ်းခြောက်မှုတွေ ဝန်ပိနေတဲ့မြန်မာအာဏာပိုင်တွေက တခြားနည်းလမ်းတွေကို အပြောင်းအလဲမရှိကြည့်ခဲ့ရုံသာမက လူသူကင်း မဲ့တဲ့နေရာတွေမှာ သောင်းကျန်းသူစခန်းတွေရှိနေတာကို ငြင်းတောင်နေပါတယ်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီမှာ တော့ အလှည့်အပြောင်းဖြစ်လာပါတယ်။ တပ်မတော်က စစ်တိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအထက်ပိုင်းမှာရှိပြီးတော့ နာဂလန်းအမျိုးသားဆိုရှယ်လစ်ကောင်စီ(ကတ်ပလန်)(NSCN-K)က အိန္ဒိယနိုင်ငံအရှေ့မြောက်ပိုင်းက သူပုန် တွေန ဲ့ရုံးချုပ်ကိုဝေမျှထားတဲ့ တာဂကို တပ်မတော်ကဝင်စီးနင်ခဲ့တာပါ။ ၂၀၁၇ ခုနှစ်၊ ဇွန်မှာ မြန်မာနာဂတစ် ယောက်ဖြစ်တဲ့ရှမ်ဝမ်ရှမ်ဂျွန်းကတ်ပလန်သေဆုံးခဲ့ပေမဲ့ နာဂလန်နဲ့မဏိပူရပြည်နယ်တွေမှာ အသီးသီးရှိနေတဲ့ နာဂတွေဖြစ်တဲ့ အီဆက်ချီရှီဆွူနဲ့ သွင်ဂါလန်မွီဗားတို့ကိုကိုယ်စားပြုတဲ့ NSCN-IMကနေခွဲထွက်လာတဲ့ NSCN-Kအဖွဲ့တော့ နာမည်နဲ့ဆက်ပြီးရပ်တည်နေတုန်းပါ။
အီဆက်က ၂၀၁၆ ခုနှစ်၊ ဇွန်မှာ ကွယ်လွန်ခဲ့ပြီး မွီဗားကတော့ ၁၉၉၇ ခုနှစ်ကတည်းက အစိုးရအာဏာပိုင်တွေနဲ့ ရေရောရာရာအဖြေမထွက်တဲ့ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးမှုတွေလုပ်ခဲ့တဲ့အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ သက်ရှိထင်ရှားရှိနေတုန်းပါ။ ပြီးခဲ့တဲ့လကအိန္ဒိယကိုပြန်ပို့ပေးခဲ့တဲ့သောင်းကျန်းသူတွေကို ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်မှာတပ်မတော်က တာဂမှာစီးနင်းမှုတွေ လုပ်ခဲ့ပြီးတဲ့နောက် နေရာအသီးသီးမှာ ဖမ်းဆီးခဲ့တာပါ။ တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ တပ်မတော်ဟာ NSCN-K အဆင့် မြင့်အရာရှိ ၅ ယောက်ကိုလည်း လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ပါတယ်။ သူတို့ဟာ မြန်မာနိုင်ငံကနာဂတွေဖြစ်လို့ မြန်မာနိုင်ငံ သားပါ။ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် နိုဝင်ဘာတုန်းက သူတို့ကို ခန္တီးမှာရှိတဲ့တရားရုံးက ၁၉၀၉ ခုနှစ်၊ ကိုလိုနီခေတ်က ပြင်းထန် လွန်းတဲ့ဥပဒေတစ်ခုဖြစ်တဲ့ မတရားအသင်းအက်ဥပဒေအရ ထောင် ၂ နှစ်ချမှတ်ခဲ့ပါတယ်။ အိန္ဒိယသောင်း ကျန်းသူတွေကိုလည်း အလားတူဥပဒေနဲ့ပဲ ထောင် ၂ နှစ်ချထားပြီး ခန္တီးထောင်မှာအကျဉ်းချထားတာပါ။
သင်္ကြန်မှာသူတို့ကို လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ပေးခဲ့ပြီး ပုံမှန်အားဖြင့် လူ့အခွင့်အရေးလှုပ်ရှားသူတွေနဲ့ နိုင်ငံရေးဆန့် ကျင်သူတွေကိုလွှတ်ပေးလေ့မရှိပေမဲ့ ဒေသခံနာဂစာပေနှင့် ယဉ်ကျေးမှုအသင်းတစ်သင်းရဲ့ အယူခံကိုတုံ့ပြန်တဲ့ အနေနဲ့ အဲဒီနာဂ ၅ ယောက်ကိုလွှတ်ပေးခဲ့တာပါ။ နိုင်ငံခြားသားတွေအတွက် လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်မရှိလို့ မဏိ ပူရနဲ့အာသံကလူတွေကိုတော့ မလွှတ်ပေးခဲ့ပေမဲ့ တိုးတိုးတိတ်တိတ်သံတမန်နည်းလမ်းအရ အိန္ဒိယလုံခြုံရေး ဌာနတွေက သူတို့ပြန်လွတ်အောင်လုပ်ပေးခဲ့ပြီး အိန္ဒိယနိုင်ငံကိုပြန်ပို့အောင်စီမံနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ သူတို့ဟာ မဏိပူရ က အုပ်စု ၃ မျိုးကဖြစ်ပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်ကစီးနင်းမှုတွေနဲ့ အိန္ဒိယကိုသူပုန်တွေပြန်လွှဲပေးခဲ့တာဟာ မြန်မာနိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒမှာ နောက်ထပ် သိသာထင်ရှားတဲ့အရွှေ့တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ၁၉၈၀ နောက်ပိုင်းတွေနဲ့ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်တွေမှာ အနောက်နိုင်ငံ တွေရဲ့ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုတွေနဲ့သပိတ်မှောက်မှုတွေကို တရုတ်နိုင်ငံကအခွင့်ကောင်းယူခဲ့ပြီး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ၊ ချေးငွေတွေ၊ ဆိုင်းငံ့ငွေတွေ၊ လက်နက်ရောင်းချမှုတွေနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံက မြန်မာနိုင်ငံကို လွှမ်းမိုးခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ၂၀၁၁ ခုနှစ်ကစပြီး မြန်မာအစိုးရက နိုင်ငံရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုအမျိုးမျိုးကို အကောင်အထည်ဖော် ခဲ့ပြီးတဲ့နောက် ၂၀၁၅ ခုနှစ်မှာ ဒီမိုကရက်တစ်ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပနိုင်တဲ့အခါမှာ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့လွှမ်းမိုးမှုမှေး မှိန်သွားပါတယ်။
တစ်ခါကအပယ်ခံဖြစ်ခဲ့ဖူးတဲ့မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်ညှိနှိုင်းဖို့ အနောက်ကမ္ဘာကလည်း ပြန်ဝင်လာခဲ့ပေမဲ့ ၂၀၁၇ ခုနှစ်မှာ ဘင်္ဂါလီဒုက္ခသည်အကြပ်အတည်းဖြစ်တဲ့အချိန်မှာ ပြန်ပြီးတော့ပြောင်းလဲသွားပါတယ်။ အနောက် ကမ္ဘာရဲ့သဘောထားလည်း ပြန်တင်းမာခဲ့ပြီးတော့ တရုတ်လည်း ပြန်ရောက်လာပါတယ်။ ဒီတစ်ခါမှာတော့ ကုန်းတွင်းပိတ်တရုတ်နိုင်ငံအနောက်တောင်ပိုင်းနဲ့ အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာကို မြန်မာနိုင်ငံကနေဖြတ်ပြီး ဆက်သွယ် ပေးမယ့် မဟာဗျူဟာမြောက်လမ်းကြောင်းတည်ဖို့ရည်ရွယ်ထားပြီး အမေရိကန်ဒေါ်လာသန်းပေါင်းသန်းချီ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံထားတဲ့ ခေတ်သစ်ပိုးလမ်းမကြီးနှင့် ရေကြောင်းပတ်လမ်းစီမံကိန်း(BRI)ကိုကြော်ငြာတာပါ။ ၂၀၁၁-၂၀၁၂ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေမတိုင်ခင် စစ်အာဏာရှင်အုပ်ချုပ်မှုအောက်မှာရှိခဲ့တဲ့အချိန်ထက် လက်ရှိမှာ မြန်မာတပ်မတော်ဟာ တရုတ်ဝယ်လက်နိုင်ငံဖြစ်မယ်ဆိုတာကို ကြောက်နေပါတယ်။
မကြာသေးခင်မှာ ဆူခွိုင်း SU-30M ၆ စင်းဝယ်ယူဖို့ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၀၄ သန်းတန်ဖိုးရှိတဲ့စာချုပ်ချုပ် ဆိုတာအပါအဝင် စစ်တပ်လေ့ကျင့်မှုတွေနဲ့ စစ်ဘက်သုံးပစ္စည်းတွေထောက်ပံ့ဖို့ မိတ်ဖက်ဟောင်းဖြစ်တဲ့ ရုရှား နိုင်ငံဘက်ကို မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ပိုက်ဆံတွေလှည့်သွားပါတယ်။ ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီမှာ ရုရှားကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီးဆာဂေးရှိုင်ဂူ မြန်မာနိုင်ငံကိုလာရောက်ပြီး တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင် လှိုင်ကိုတွေ့ဆုံခဲ့ပါတယ်။ စစ်လက်နက်တွေထောက်ပံ့ပေးဖို့နဲ့ ရုရှားကျောင်းတွေဆီ မြန်မာတပ်မတော်သားတွေ ပို့ပြီးပညာသင်ခွင့်ပြုဖို့အပါအဝင် သဘောတူညီချက်တော်တော်များများရခဲ့ပါတယ်။
အနောက်ကမ္ဘာနဲ့ မတူတာက ရုရှားက မြန်မာတပ်မတော်နဲ့အစိုးရကို ဘင်္ဂါလီတွေအပေါ်ရက်စက်ခဲ့တာတွေ အတွက် ရှုတ်ချမှုမရှိတာပါ။ နိုင်ငံအရှေ့ဘက်ခြမ်းအိမ်နီးချင်းနိုင်ငံမှာ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့လွှမ်းမိုးမှုကို တန်ပြန်ဖို့စိတ် အားထက်သန်နေတဲ့အိန္ဒိယကလည်း မရှုတ်ချခဲ့ပါဘူး။ ၂၀၁၇ ခုနှစ်မှာ မြန်မာတပ်မတော်ကို လေ့ကျင့်ပေးမှုတွေ ရပ်ဆိုင်းတော့မယ်လို့ ဗြိတိန်ကကြေညာခဲ့ပြီးတဲ့နောက် အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့ထိပ်တန်းကာကွယ်ရေးအဖွဲ့အစည်းတွေ မှာသင်ကြားတဲ့သင်ခန်းစာတွေကို မြန်မာသင်္ဘောသားတွေကိုသင်ကြားပေးဖို့ မြန်မာနဲ့အိန္ဒိယဆွေးနွေးခဲ့ကြ တယ်လို့ ရိုက်တာက ၂၀၁၇ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာမှာဖော်ပြပါတယ်။
အဲဒီနှစ် နိုဝင်ဘာမှာပဲ ငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းမှုစစ်ဆင်ရေးတွေကိုအာရုံစိုက်တယ်လို့ တရားဝင်ပြောထားတဲ့ နှစ် နိုင်ငံပူးပေါင်းပထမဆုံးစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုတွေကို အိန္ဒိယနဲ့မြန်မာတို့ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ မတ်လမှာ မြန်မာနဲ့အိန္ဒိယရေတပ်တွေက ပွဲဦးထွက်ပူးပေါင်းစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုကို တရုတ်ရေငုပ်သင်္ဘောတွေကျူးကျော် နှောင့်ယှက်မှုအကြိမ်ပေါင်းများစွာရှိနေတယ်လို့ အိန္ဒိယဘက်ကမကြာသေးခင်မှာပြောခဲ့တဲ့ ဘင်္ဂလားပင်လယ် အော်မှာပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က တာဂမှာမြန်မာတပ်မတော်ရဲ့လှုပ်ရှားမှုနဲ့ မကြာသေးခင်က အိန္ဒိယ သောင်းကျန်းသူတွေကို အိမ်ပြန်ပို့ပေးခဲ့တာကို ပိုကျယ်ပြန်တဲ့ပထဝီဝင်မဟာဗျူဟာမြောက်မြင်ကွင်းကနေ အကောင်းဆုံးမြင်တွေ့ရပါတယ်။ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ၊ ယူနန်ပြည်နယ်က မြန်မာနိုင်ငံနဲ့နယ်စပ်မှာရှိတဲ့ ရွှေလီမြို့မှာလည်း အရှေ့မြောက်ပိုင်းက သောင်းကျန်းသူတွေရဲ့ကိုယ်စားလှယ်တွေရှိနေတာကို အိန္ဒိယနိုင်ငံက လည်း အထူးဂရုပြုနေပါတယ်။
မြန်မာ-အိန္ဒိယနယ်စပ်မှာခိုလှုံနေတဲ့သောင်းကျန်းသူတွေဆီပြောင်းပြန်လှန်ပြီး တရုတ်-မြန်မာနယ်စပ်ကနေ တရုတ်လက်နက်တွေကုန်ကူးနေတာမရှိဘူးဆိုလည်း အိန္ဒိယကသေချာချင်နေပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံကနေ ပြန်သွားတဲ့သောင်းကျန်းသူတွေရဲ့အဖွဲ့တွေထဲကနှစ်ဖွဲ့ဖြစ်တဲ့ ကန်ဂလီပက်ပြည်သူ့တော်လှန်ရေးပါတီနဲ့ ပြည်သူ့ လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်တို့ဟာ မဏိပူရအခြေစိုက်အဖွဲ့တွေဖြစ်ပါတယ်။ ပိုပြီးအားကောင်းတဲ့ ပြည်ထောင်စု လွတ်မြောက်ရေးတပ်ဦး(အာသံ)(ULFA)ရဲ့ တပ်မမှူးပါရက်ရှ် ဘာယူရာကလည်း ယူနန်ပြည်နယ်မှာ အောင်းနေ တယ်လို့ယုံကြည်ရပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းကိုဖြတ်ပြီး ULFA နဲ့ မဏိပူရမှာ လက်နက်ကိုင်ရဲဘော်တွေဖြစ်တဲ့ NSCK-K အတူတကွ အလုပ်လုပ်ခဲ့တဲ့ တာဂမှာရှိတဲ့အရင်ကစခန်းဟောင်းကို သူက မကြာခဏသွားဖူးပါတယ်။ ဘေကျင်းက မြန်မာ တပ်မတော်နဲ့ရုရှားနဲ့ချိတ်ဆက်နေတာကို မနာလိုတာမျိုးမဖြစ်နိုင်ပေမဲ့ မြန်မာနဲ့သူ့ရဲ့ပြိုင်ဘက်အိန္ဒိယနဲ့ လုံခြုံရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုမြန်မြန်ဆန်ဆန်တိုးမြှင့်လာတာကတော့ နောက်ထပ်ပြဿနာပါ။ ဘေကျင်းဘက်က ဘယ်လိုတုံ့ပြန်မလဲဆိုတာတော့ စောင့်ကြည်ရဦးမှာပါ။ နှောင့်ယှက်ချင်တဲ့အခြေအနေမျိုးမှာဆိုရင်တော့ တရုတ် ဟာ ပုန်ကန်ထကြွမှုတွေရှိနေတဲ့အိန္ဒိယနိုင်ငံအရှေ့မြောက်ပိုင်းက သူပုန်အဖွဲ့သောင်းပြောင်းထွေလာကို ဆက်ပြီး ထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်။
ဒီလုပ်ရပ်တွေဟာ အဲဒီသောင်းကျန်းသူတွေလေ့ကျင့်လက်နက်ဖြည့်တင်းပေးပြီး နာဂလန်၊ မဏိပူရနဲ့ မီဇိုရမ်တို့လိုမျိုး တိုင်းရင်းသားပြဿနာရှိတဲ့နယ်မြေတွေကို ပြန်ပို့ခဲ့တဲ့ ၁၉၆၀ ခုနှစ်တွေကနေ ၁၉၈၀ ခုနှစ်တွေအထိ တရုတ်နိုင်ငံလုပ်ခဲ့တာတွေပါ။ ULFAကတော့ အဲဒီလိုတိုက်ရိုက်အကူအညီတွေမရခဲ့ပေမဲ့ သူပုန်အုပ်စုတွေကို တရုတ်နိုင်ငံထဲမှာလွတ်လပ်စွာနေထိုင်ခွင့်ပေးခဲ့ပြီး သူတို့ရဲဘော်တွေကို အိမ်ပြန်ဖို့လမ်းကြောင်းတွေဖွင့်ထားပေးပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံဟာ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အာဏာကစားတဲ့ နိုင်ငံမဟုတ် တော့ဘဲ BRI ရဲ့မဟာဗျူဟာမြောက်အရေးကြီးမှုအရ အိန္ဒိယရဲ့ တိုးတက်လာမှုတွေကို နည်းလမ်းသစ်တွေနဲ့ အနှောင့်အယှက်လုပ်ဖို့ နည်းလမ်းရှာနေဦးမှာဖြစ်ပါတယ်။
Ref : China, India tensions put Myanmar in the middle
#PeopleMedia Asiatimes တွင် BERTIL LINTNER ရေးသားသည့် China, India tensions put Myanmar in the middle ကို ဘာသာပြန်ဆိုသည်။